Σάββατο 5 Νοεμβρίου 2016

Ω,Σωκράτη,εναντιώμενος απορροφάς


  • Ο Ξενοφώντας ξεκινά το τρίτο βιβλίο των απομνημονευμάτων του για τον Σωκράτη με ένα πάθημα του με δράστη ένα σοφιστή ονόματι Διονυσόδωρο.
    Ο Σωκράτης πείθει έναν νεαρό φίλο του να πάει στον προαναφερόμενο σοφιστή ώστε να διδαχθεί την στρατηγική τέχνη:
    Οταν λοιπόν ο νεαρός εδιδάχθηκε τη στρατηγική τέχνη και εγύρισε στη συντροφιά του Σωκράτη,εκείνος αστειευόμενος μαζί του έλεγε:''Δεν νομίζετε,άνδρες,ότι όπως είπε ο Ομηρος πως ήταν ο Αγαμέμνων,έτσι κι αυτός εδώ φαίνεται σεβαστότερος,αφ΄ότου έμαθε τη στρατηγική τέχνη;
    Διότι,όπως ένας που έμαθε να παίζει κιθάρα,και όταν ακόμη δεν παίζει,παραμένει κιθαριστής,έτσι κι αυτός εδώ είναι απο τώρα στρατηγός,έστω κι αν δεν τον έχει εκλέξει η πόλη.Εκείνος,αντιθέτως,που δεν είναι γνώστης της στρατηγικής ή της ιατρικής,ούτε στρατηγός ούτε γιατρός είναι,έστω κι αν τον εκλέξουν όλοι οι άνθρωποι.

    Αξιοκρατία,σωστή γνώση κι όχι δόξα[γνώμη-έδοξαι η βουλή και τω δήμω...],συναποτελούσαν θεμελιακά αξιακά στοιχεία μέσα στο υψηλόπρεπο ηθικό σύστημα του Σωκράτη.Ο πόλεμος,όμως,και η στρατηγική που αυτός απαιτεί δεν αφήνουν περιθώρια για πολλές ηθικές αναστολές:
    Απο που άρχισε να σου διδάσκει την στρατηγική ο Διονυσόδωρος;
    Απο το ίδιο σημείο εις τ'οποίο και τελείωσε.Την τακτική μόνο και τίποτε άλλο.
    Αλλά όμως αυτό είναι ένα πολλοστημόριο της στρατηγικής.Διότι ο στρατηγός επιβάλλεται,εκτός απο την τακτική,και να παρασκευάζει τ'αναγκαία για τον πόλεμο και να εξευρίσκει τρόφιμα για τους στρατιώτες κι επινοητικός να είναι και εργατικός και επιμελής και καρτερικός και εύστροφος και φιλόφρων και σκληρός και ειλικρινής και επίβουλος και καλός φύλακας των πραγμάτων του και κλέπτης και άσωτος και άρπαγας και ανοιχτοχέρης και πλεονέκτης κι επιφυλακτικός και επιθετικός κι άλλες πολλές ικανότητες και φυσικές και επίκτητες πρέπει να έχει εκείνος που θα στρατηγήσει με επιτυχία.
    ...Στ'όνομα του Διός,να πας πίσω και να τον ξαναρωτάς.Διότι αν είναι ειδικός και δεν είναι αναιδής,θα ντραπεί,αφού πήρε χρήματα,να σε διώξει δίχως να σε διαφωτίσει.
    Ικανότητες φυσικές και επίκτητες:Τα στρατηγήματα κι η τακτική είναι αυτά που διδάσκονται.Για τα υπόλοιπα φυσικά κυκεωνικά κράματα του καρτερικού αλλά και του άσωτου,του φιλόφρονα αλλά και του σκληρού κλπ.,ο Σωκράτης,αν και πολέμιος των σοφιστών,ήλπιζε ότι κι αυτά δύναται ν'αποκτηθούν απ'τους κατεξοχήν διδάκτορες και του έτσι και του αλλιώς των πραγμάτων που κυρτώνουν τις γραμμικές όψεις...
    Γιατί όλα τα πράγματα είναι και ωραία και ωφέλιμα κατά τις περιστάσεις που είναι κατάλληλα,είναι δε βλαβερά και άσχημα για όσες περιπτώσεις είναι ακατάλληλα.
  • Νομίζουν,τους φαίνεται και όχι ''ξέρουν'',οι λέξεις που χρησιμοποιεί ο Σωκράτης σε μια συζήτηση με κάποιον που είχε εκλεγεί ίππαρχος.Εξουσία ασκεί κι η πειθώ του λόγου,πέρα απο τις χρηστικές ιππικές εξασκήσεις στον έφιππο ακοντισμό και τη φροντίδα των αλόγων:
    Και με κάποιον που είχε εκλεγεί ίππαρχος,γνωρίζω ότι είχε αυτή περίπου τη συζήτηση:
    ...Εχεις σκεφτεί επίσης ν'ακονίζεις τις ψυχές των ιππέων και να τους προκαλείς την οργή εναντίον των εχθρών,πράγματα που τους κάνουν γενναιότερους;
    Εχεις επίσης καταβάλει κάποια φροντίδα για να σε υπακούουν οι ιππείς;Διότι,ως γνωστόν,χωρίς αυτό ούτε απο τους ίππους,ούτε απο ιππείς ικανούς και δυνατούς υπάρχει κάποια ωφέλεια.
    -Αλήθεια λες,είπε ο νεαρός.Αλλά με ποιόν τρόπο,Σωκράτη,είναι δυνατόν κανείς,προ πάντων σ'αυτό,δηλαδή στη πειθαρχία,να τους προτρέψει;
    -Σε κάθε περίπτωση οι άνθρωποι προθυμούνται να υπακούουν,προ πάντων,σε εκείνους που νομίζουν ότι είναι άριστοι.Φυσικό είναι και στη περίπτωση της ιππικής τέχνης να θέλουν να υπακούουν σ'όποιον κατεξοχήν τους φαίνεται ότι γνωρίζει να κάνει όσα πρέπει.
    -Αν λοιπόν εγώ Σωκράτη φαίνομαι πως είμαι καλύτερος απ'όλους,θα είναι αυτό αρκετό για να με υπακούουν;
    -Αν βεβαία επιπροσθέτως τους διδάξεις ότι το να υπακούουν σε σένα θα τους είναι συμφερότερο και καλύτερο για τη σωτηρία τους.
    -Πως όμως θα το διδάξω αυτό;Εννοείς,ότι ο ίππαρχος κοντά στ'άλλα προσόντα,πρέπει να φροντίζει να έχει και την ικανότητα του λόγου;
    -Μα εσύ νόμιζες,είπε ο Σωκράτης,ότι πρέπει να διοικείς τους ιππείς με τη σιωπή;
    ...'Η δεν έχεις υπόψιν σου ότι όταν συγκροτείται απ'αυτήν εδώ την πόλη ένας χορός,απο κανένα άλλο μέρος δεν συγκροτείται εφάμιλλος του;Κι όμως,ούτε στην ωραία φωνή,ούτε στο σωματικό παράστημα και στη ρωμαλεότητα υπερέχουν τόσο πολύ οι Αθηναίοι απ'τους άλλους,όσο στη φιλοτιμία που τους παρορμά προς τα ωραία και τα έντιμα έργα...[ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ-Γ,ΙΙΙ]
  • Κάποτε ήταν στη πόλη μια γυναίκα ωραία που λεγόταν Θεοδότη,κι ήταν τέτοια που να συνευρίσκεται με οποιονδήποτε την έπειθε.Ετσι λοιπόν αφού πήγαν στη Θεοδότη και την βρήκαν να ποζάρει σε κάποιο ζωγράφο,απόλαυσαν το θέαμα.Κι όταν τελείωσε ο ζωγράφος,άνδρες,είπε ο Σωκράτης,τι απο τα δυο;Εμείς πιο πολύ πρέπει να χρωστούμε ευγνωμοσύνη στη Θεοδότη,διότι μας έδειξε τα κάλλη της,ή αυτή σε εμάς,διότι την είδαμε;Αραγε δεν πρέπει,αν η επίδειξη του κάλλους της είναι πιο ωφέλιμη σε αυτήν,αυτή να μας ευγνωμονεί,και ,εαν πάλι η θέα του κάλλους της είναι πιο ωφέλιμη σε εμάς,εμείς να την ευγνωμονούμε;
    Αυτή βέβαια και τώρα κέρδισε απο μέρους μας τον έπαινο και,όταν διαδώσουμε σε πιο πολλούς την ομορφιά της,πιο πολύ απο εμάς θα ωφεληθεί.
    Κι η Θεοδότη,μα τον Δία,είπε,αν αυτά βέβαια είναι έτσι,εγώ θα έπρεπε να σας ευγνωμονώ που με είδατε.[ΞΕΝ. ΑΠΟΜΝ.-Γ,ΧΙ
    Την ωφέλεια απ'τη διάδοση της ομορφιάς της,προφανώς,θα μπορούσε να την έχει επιτελέσει απο μόνος του ο ζωγράφος,χωρίς τη παρουσία της πειθούς του Σωκράτη και των φίλων του...
  • Κατ'εξοχήν είναι δυνατό να τους ευχαριστείς αν,όταν έχουν ανάγκη,προσφέρεις σ'αυτούς ως δώρα τις περιποιήσεις σου.Διότι βλέπεις ότι και τα πλέον ευχάριστα φαγητά,αν τα προσφέρει κανείς πριν ο άλλος τα επιθυμήσει,φαίνονται αηδιαστικά και στους χορτάτους προκαλούν βδελυγμία.Αν όμως τα προσφέρει αφού προκαλέσει πείνα,κι αν ακόμη είναι φαγητά όχι πολύ καλά,φαίνονται πολύ ευχάριστα.
    Πως λοιπόν,είπε η Θεοδότη,είναι δυνατό να προκαλώ πείνα σ'εκείνους που με πλησιάζουν;
    Αν μήτε προσφέρεις μήτε υπενθυμίζεις στους χορτάτους τα κάλλη σου έως ότου τους περάσει ο κόρος κι έχουν ξανά ανάγκη απο αυτά.Επειτα,αν σε όσους τα έχουν ανάγκη τους τα υπενθυμίζεις με συμπεριφορά όσο το δυνατόν κοσμιότερη και κάνοντας πως δεν θέλεις να τους χαρίζεσαι και προσπαθώντας να τους ξεφεύγεις εως ότου σε παρακαλέσουν,όσο γίνεται πιο πολύ.
    Μόνο μετά απ'αυτές τις πρακτικές σωκρατικές συμβουλές προς χάριν της επίτευξης του σκοπού μέσω της αληθοφάνειας,το μπανιστήρι που πρόσφερε η Θεοδότη είναι συμφερότερο για την ίδια-η οποία ποριζόταν όσα χρειαζόταν απο τις ευεργεσίες των φίλων/θαυμαστών της.
  • Και ως προς τούτο τι γνώμη έχεις,Ευθύδημε;Αν δηλαδή ένας στρατηγός,επειδή βλέπει να έχει μειωθεί το ηθικό του στρατεύματος του,πει ψέματα ότι λόγου χάριν οι σύμμαχοι πλησιάζουν,και μ'αυτό το ψέμα σταματήσει την αποθάρρυνση των στρατιωτών του,σε ποιό απο τα δυο μέρη θα θέσουμε αυτήν την απάτη;
    Μου φαίνεται προς το μέρος της δικαιοσύνης.
    Αν επίσης τον γιό του,που έχει ανάγκη θεραπείας με φάρμακα,αλλά δεν παίρνει το φάρμακο,τον ξεγελάσει και του το δώσει σαν τάχα να είναι τροφή,κι έτσι τον κάνει καλά,χρησιμοποιώντας ψέμα,αυτήν πάλι την απάτη προς ποιο μέρος πρέπει να την τοποθετήσουμε;[ΞΕΝ. ΑΠΟΜΝ.-Δ,ΙΙ]
    Αντί να μπαίνει στον κόπο να τον ξεγελάσει,προσπάθεια που έχει και τα όρια της καθ'ότι ο έχων ανάγκη θεραπείας μπορεί να υποψιαστεί το επαναλαμβανόμενο τέχνασμα,πλεονεκτικότερο μοιάζει το τέχνασμα της πειθούς,έστω κι αν ο Σωκράτης φοβόταν τις θεϊκές διαστάσεις/επιπτώσεις του στη συζήτηση του περί ρητορικής στον πλατωνικό διάλογο Γοργίας-Ο Γοργίας δεν ήταν γιατρός,είχε όμως αδελφό γιατρό.Με βάσει τη γνώση του αδελφού του,ο Γοργίας βάζει σε κίνηση το ενδιάμεσο αναμεταξύ αλήθειας και ψέματος:Την πειθώ.
    Πολλές φορές μέχρι τώρα πήγα με τον αδελφό μου και άλλους γιατρούς σε σπίτι αρρώστου που δεν ήθελε να πιει φάρμακο ή ν'αφήσει τον γιατρό να του κάνει τομή ή καυτηρίαση.Ενώ ο γιατρός δεν μπορούσε να τον πείσει,τον έπεισα εγώ[Γοργίας-456,b]
  • Μια απλώς σοφιστική αντιλογική απάτη ή ένας διαχρονικός φυσικός μηχανισμός παραγωγής αξιογόνας αυτενέργειας με εν δυνάμει αυτεπίστροφη ζημιογόνα απόληξη για τον φορέα της;Μια διαχρονική απορία για τα βάσανα της αξιοκρατίας και τα οφέλη της αναξιοπάθειας;Μια πικρόχολη παρηγοριά για τον αξεχώριστο μες στο πλήθος ''μέσο άνθρωπο'';Την κατάρα των χαρισμάτων και την ευλογία των ελαττωμάτων;'Η μήπως μια επιπλέον ερμηνεία του ''ουδέν οίδα'' όπου,πέρα απο το''δεν νομίζω ότι γνωρίζω αυτά τα οποία δεν γνωρίζω'',γνωρίζω ότι και γι'αυτά που καλά γνωρίζω,καλό είναι να φαίνομαι ότι τα κρατώ σε μικρό καλάθι,γιατί απ'τα μεγάλα καλάθια οι πολλοί[και ανεπίδεκτοι] τσιμπολογούν εις βάρος του κουβαλητή;
    -Πρώτα-πρώτα η υγεία νομίζω ότι είναι αγαθό και η ασθένεια κακό.Επειτα και οι αιτίες καθενός απο αυτά τα δύο,δηλαδή τα ποτά και τα φαγητά και οι ασχολίες,όσα συντελούν στην υγεία είναι αγαθά,όσα στην ασθένεια κακά.
    -Λοιπόν,Ευθύδημε,και η υγεία και η ασθένεια όταν γίνονται αιτίες κάποιου αγαθού,είναι αγαθά πράγματα,όταν όμως γίνονται αιτίες κακού,κακά;
    -Μα πότε η υγεία μπορεί να γίνει αιτία κακού και η ασθένεια αιτία αγαθού;
    -Οταν,είπε ο Σωκράτης,χαθούν εκείνοι που έλαβαν μέρος σε εκστρατεία ατυχή,ένεκα του ότι ήταν ρωμαλέοι,ενώ εκείνοι που έμειναν πίσω ένεκα σωματικής αδυναμίας,σωθούν.
    -Αλλά η σοφία,τουλάχιστον,Σωκράτη,αναμφισβήτητα είναι αγαθό.Διότι,ποιό έργο δεν μπορεί να εκτελέσει κανείς καλύτερα,όταν είναι σοφός κι όχι αμαθής;
    -Δεν έχεις ακούσει για τον Δαίδαλο πως πιάστηκε απο τον Μίνωα για τη σοφία του και αναγκάστηκε να είναι δούλος σ'εκείνον;Και τα παθήματα του Παλαμήδη δεν τα έχεις ακουστά;Διότι γι'αυτόν όλοι οι ύμνοι λένε πως,επειδή τον φθόνησε ο Οδυσσέας για τη σοφία του,χάθηκε.
    -Κινδυνεύει,Σωκράτη,το πιο αναντίρρητο αγαθό να είναι η ευδαιμονία.
    -Αν βέβαια δεν τη συνθέσει κανείς απο αγαθά αντιλεγόμενα.
    -Και ποιό απ'αυτά που συντελούν στην ευτυχία,μπορεί να είναι αντιλεγόμενο;
    -Κανένα,αρκεί να μην προσθέσουμε στην ευτυχία κάλλος ή δύναμη ή πλούτο ή δόξα κι άλλο τίποτε παρόμοιο.
    -Αλλά θα προσθέσουμε,γιατί πως μπορεί να ευτυχεί κανείς χωρίς αυτά;
    -Ωστε λοιπόν θα προσθέσουμε πράγματα,απο τα οποία πολλά και δυσάρεστα συμβαίνουν στους ανθρώπους.Διότι πολλοί για το κάλλος τους διαφθείρονται απο ανθρώπους που έλκονται προς την ώριμη ομορφιά.Πολλοί,στηριζόμενοι στη δύναμη τους,επιχειρώντας έργα μεγαλύτερα πέφτουν σε μεγάλα δυστυχήματα.[ΞΕΝ. ΑΠΟΜΝ.-Δ,ΙΙ]
    Τον χρησμό της Πυθίας[ουδείς σοφότερος του Σωκράτη]ο Σωκράτης τον αποκαλύπτει προς το τέλος της ζωής του,στην απολογία του στο δικαστήριο[με σκοπό όμως να ανατρέψει την αληθοφάνεια αυτού του χρησμού,τον οποίο μετά βδελυγμίας απορρίπτει στη κυριολεκτική σημασία του].Αν κι ο ίδιος αποκλειστικά δεν κινδύνευε να ψωνιστεί ή δεν είχε ποτέ του πρόθεση να εκμεταλλευτεί αυτό τον χρησμό έτσι ώστε ν'αυξήσει τη δημοφιλία του προς χάρη της δόξας ή της δύναμης του,γνώριζε ότι ο κίνδυνος για τον εαυτό του παραμονεύει στους άλλους.Απ'αυτούς ξεμπλέκεις μόνο...μετά θάνατον,για χάρη αυτών που έπονται μελλοντικά να ζήσουν και να σε μνημονεύουν-επιβεβαιώνουν.
    Αν βεβαίως πεθάνω αδίκως,για εκείνους που με θανάτωσαν άδικα,τούτο θ'αποτελούσε πράξη αισχρή.Για μένα εξάλλου πως είναι δυνατόν ν'αποτελεί ντροπή τ'ότι οι άλλοι δεν είναι ικανοί να με κρίνουν δίκαια;Βλέπω,επίσης,πως κι η φήμη των ανθρώπων που έζησαν πριν απο εμάς στις επόμενες γενιές,δεν είναι η ίδια για εκείνους που αδίκησαν και για εκείνους που αδικήθηκαν.Και ξέρω πως αν τώρα πεθάνω,οι άνθρωποι θα με μνημονεύουν,γιατί το ξέρω πως πάντοτε για μένα θα μαρτυρείται ότι μέχρι σήμερα δεν αδίκησαν κανέναν.[ΞΕΝ. ΑΠΟΜΝ.-Δ,VIII].

    Σ'αυτό το τελευταίο κεφάλαιο των ξενοφωντικών απομνημονευμάτων ο Ξενοφώντας παρουσιάζει τη συζήτηση του Σωκράτη με τον Ερμογένη,ο οποίος απορεί με τον Σωκράτη και προειδοποιώντας τον συνάμα για τ'ότι δεν ασχολείται με την ετοιμασία της απολογίας του για την επικείμενη δίκη.Ο Σωκράτης θεωρεί ότι απολογία του θα είναι η ίδια του η ζωή κι η στάση,ο Ερμογένης του τονίζει τη σημασία της πειθούς,ανεξαρτήτως ''αλήθειας''-ο κίνδυνος για τους χαρισματικούς ενεδρεύει στην αντιμετώπιση τους απ'τους άλλους.
    Δεν βλέπεις Σωκράτη πως οι δικαστές στην Αθήνα πολλούς,επειδή παραπλανήθηκαν από τους λόγους,τους κατεδίκασαν σε θάνατο,ενώ τίποτε άδικο δεν είχαν κάνει,
    πολλούς αντιθέτως,που είχαν κάνει αδικίες τους αθώωσαν;
    Η μεταθανάτια...δόξα πλέον ένοιαζε τον Σωκράτη κι η δικαίωση της στάσης ζωής του έναντι των υπολοίπων.Ούτως ή άλλως:Εαν ζήσω πιο πολύ,ίσως θα παραστεί ανάγκη να υπομείνω τις συνέπειες των γηρατειών,δηλαδή και να βλέπω και ν'ακούω λιγότερο,και χειρότερα να σκέφτομαι και δυσκολότερα να μαθαίνω κι ευκολότερα να λησμονώ και σε όλα να γίνομαι χειρότερος.
  • Στον πλατωνικό διάλογο Ευθύφρων[περί ευσέβειας]ο Σωκράτης βάζει μπρος τα σοφιστικά του διαλεκτικά μέσα[και έμμεσα το Πρωταγορικό πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος]ώστε να πείσει τον Ευθύφρων να μην καταγγείλει στο δικαστήριο τον ίδιο του τον πατέρα που εφόνευσε έναν δούλο,αφήνοντας τον να πεθάνει σιδεροδέσμιος μέσα σ'ένα λάκκο απο την πείνα και τη δίψα,όπου τον είχε βάλει λόγω του ότι ο δούλος πάνω σ'ένα μεθύσι έσφαξε έναν άλλον δούλο.Ο Ευθύφρων θεωρεί ότι η πράξη αυτή είναι ασεβής καθώς αντίκειται στο θείο δίκαιο και διόλου ασεβές δεν είναι τ'ότι ο υιός καταγγέλει τον πατέρα του για φόνο.
    ''Καμιά επιείκεια σε κάθε άνθρωπο που είναι ασεβής,οποιοσδήποτε κι αν είναι αυτός.Ακόμη και τον Δία οι άνθρωποι τον θεωρούν δίκαιο που σκότωσε τον πατέρα του Κρόνο γιατί κατάπινε τα παιδιά του,όπως κι ο Κρόνος ευνούχισε τον πατέρα του Ουρανό για παρόμοια εγκλήματα'',επιχειρηματολογεί ο Ευθύφρων.
    ''Μα κι απο τους θεούς[όπως κι απ'τους ανθρώπους]άλλοι άλλα πράγματα θεωρούν δίκαια και άδικα και έντιμα και άτιμα και καλά και κακά.Διαφορετικά δεν θα έφθαναν να μάχονται και να φιλονικούν αναμεταξύ τους''.Τα ίδια δε πράγματα,μερικοί απ'τους θεούς θεωρούν δίκαια,μερικοί δε άδικα'',αντιλέγει ο Σωκράτης.
    ''Αυτό που κάνεις σήμερα και ζητείς να τιμωρήσεις τον πατέρα σου ως φονέα,διά μεν τον Δία κάνεις πράξη ευάρεστη,διά τον Κρόνο όμως και τον Ουρανό κάνεις πράξη εχθρική''.
    ''Ελα λοιπόν,φίλε μου Ευθύφρων,εξήγησε αυτό και σ'εμένα και δίδαξε με,διά να γίνω πλέον σοφός απ'ότι είμαι,ποιά είναι η απόδειξη σου ότι όλοι οι θεοί πιστεύουν ότι αδίκως εφονεύθη εκείνος ο δούλος σας,ο οποίος ,ενώ δούλευε με το ημερομίσθιο στα κτήματα σας,διέπραξε φόνο κι έπειτα ερίφθη σιδηροδέσμιος στο λάκκο απο τον αφέντη του φονευθέντος,τον πατέρα σου,και πέθανε πριν προφθάσει εκείνος που τον έβαλε στα σίδερα,ο πατέρας σου,να λάβει απο την Αθήνα την απάντηση απο τους εξηγητές που ερμηνεύουν τους νόμους τους σύμφωνους με τα πατροπαράδοτα θρησκευτικά έθιμα,τι έπρεπε να πράξει διά τον φονέα.Απόδειξε μου ότι είναι ορθό και δίκαιο σε αυτή την περίσταση να επιρρίψεις την αιτία του φόνου στον πατέρα σου.
    Απο την σύνδεση που έχει κάνει εξυπαρχής του διαλόγου ο Ευθύφρων του δικαίου και της ευσέβειας με τους ''θείους νόμους'',πιάνεται ο Σωκράτης.Η ευθύνη όμως είναι στον πατέρα του Ευθύφρονα γιατί απλά δεν φρόντισε να δώσει νερό και τροφή στον δούλο,ο οποίος σκότωσε έναν άλλον δούλο ''εν βρασμώ ψυχής'' πάνω στο μεθύσι του.
  • -Ω Ευθύφρων,καθώς φαίνεται,οι ορισμοί τους οποίους κατασκευάζεις μοιάζουν πολύ με τα έργα του προγόνου μας Δαιδάλου.Κι αν μεν εγώ έκανα αυτούς,βεβαίως θα με περιέπαιζες και θα έλεγες ότι διαφεύγουν και εξαφανίζονται όσα έργα με τον λόγο κατασκευάζω και δεν θέλουν να παραμείνουν σταθερώς εκεί όπου κάποιος αυτά τα θέσει.Τώρα όμως οι δικοί σου ορισμοί διαφεύγουν και χάνονται.
    -Εγώ όμως νομίζω,Ω Σώκρατες,ότι στους ορισμούς αυτούς απαράλλακτα σχεδόν ο ίδιος αστεϊσμός αρμόζει,διότι δεν είμαι εγώ που εμπνέω σε αυτούς αυτήν την ακαταστασία και τους εμποδίζω να παραμείνουν στην ίδια θέση,αλλά εσύ,που μου φαίνεσαι ως ένας πραγματικός Δαίδαλος.Διότι,καθ'όσον εξαρτάται απο εμένα,οι ορισμοί μου θα έμεναν στη θέση τους ασάλευτοι.
    -Ως φαίνεται λοιπόν,φίλε μου Ευθύφρων,εγώ είμαι πολύ επιτηδειότερος απο τον Δαίδαλο κατά την τέχνη αυτήν,τόσο περισσότερο,καθ'όσον εκείνος μεν μόνο τα δικά του έργα κατασκεύαζε να κινούνται,εγώ δε,καθώς φαίνεται,εκτός των δικών μου κάμνω να κινούνται και τα ξένα έργα.
    Κι ακριβώς αυτό το μέρος ίσα-ίσα της τέχνης μου είναι το μεγαλοφυέστατο,ότι χωρίς να θέλω είμαι σοφός.Διότι θα προτιμούσα ασυγκρίτως να παραμένουν οι συλλογισμοί μου και να είναι θεμελιωμένοι κι αμετακίνητοι.
    ''Μην περιμένεις τίποτα για να σου έρθουν όλα'' είναι ο αρμόζων συνεκτικός δεσμός με το ''χωρίς να θέλω,είμαι'',έλα όμως η Σωκρατική ''διϋποκειμενική'' αναζήτηση του ''κατ'ουσίαν ή καθ'εαυτού'',ενώ φαίνεται να επιζητά τις θεμελιώδεις σταθερές των πραγμάτων[που αναγκαστικά θα ανάγουν και τα έτερα ''δικά σου'',πέρα απο τα ''δικά μου'',σε ένα ολικότερο πλαίσιο μη αμφίσημης ερμηνείας],την ίδια στιγμή αποδέχεται σαν αποτέλεσμα της ότι...χωρίς να το θέλει[αφού αυτό που αναζητά είναι οι σταθερές]αυτή η αναζήτηση είναι απρόθετα αέναη.