περιφερειακα αεροδρομια

Στο επίκεντρο αυτών των συζητήσεων του''πολιτικού κόσμου''βρίσκονται περισσότερο ή λιγότερο θεμελιωμένες σκέψεις και γνώμες για το ποιά τροπή θα πάρει αυτή ή εκείνη η συγκεκριμένη εξέλιξη και για το αν αυτή ή εκείνη η ενέργεια ενδείκνυται ή όχι,πράγμα που συχνότατα οδηγεί στη γνωστή και προσφιλή πολιτικολογία/Π.Κονδύλης

Τελευταία ενέργεια της κυβέρνησης τσίπρα πριν αυτός δηλώσει παραίτηση κι οδηγήσει τη χώρα σε νέες εκλογές,δεύτερες εντός οκταμήνου,ήταν η πρόθεση κλεισίματος της συμφωνίας παραχώρησης 14 περιφερειακών αεροδρομίων στη φράπορτ.Το να περιμένουμε απο αυτήν τη συγκεκριμένη κυβερνηση να υπερασπιστεί αυτή την επιλογή της,είναι άτοπο,καθότι δεν έχει περάσει και πολύ καιρός που ευρισκόμενα στην αντιπολίτευση,τα ίδια πρόσωπα εναντιώνονταν σφόδρα στη παραχώρηση.Το ενδιαφέρον επομένως εστιάζεται στις αντιδράσεις και στα επιχειρήματα που ιεραρχικως προβάλλουν όσοι είναι υπέρ ή κατά των ιδιωτικοποιήσεων,κυρίως αυτοί οι οποίοι δεν θίγονται άμεσα,γιατί απ'όσους έχουν''έννομο συμφέρον''διατήρησης των αεροδρομίων σε καθεστώς δημόσιας περιουσίας-εργαζόμενοι και τοπικές κοινωνίες-οι αντιδράσεις είναι,προβλεψίμως αναμενόμενα,αντιδραστικές.
Οσοι είναι υπέρ,προβάλλουν τα οφέλη της συμφωνίας ποσοτικοποιημένα υπό τη μορφή του τιμήματος που έχει συμφωνηθεί.Ποιο το ποσό εξαγοράς,ποιο το ετήσιο μίσθωμα,τι φόρο απο τα κέρδη θα λαμβάνει ο παραχωρησιούχος.Ξεκινώντας απο λάθος αφετηριακή-δομική βάση,επιχειρούν ν'ανταπαντήσουν αντικρούοντας τα επιχειρήματα όσων είναι κατά:Το πολυφορεμένο απο στόμα σε στόμα ξεπούλημα.Ερχονται λοιπόν οι του κατά και πιάνουν το νήμα απο εκεί που το πλέκουν οι του υπέρ,και βάζοντας κάτω τα νούμερα βλέπουν ότι η συμφωνία είναι ετεροβαρής και κατά του δημόσιου συμφέροντος.Αρα,η ενέργεια[παραχώρηση]δεν ενδείκνυται,γιατί μπαίνει υπο το πρίσμα ενός πεδίου εξέλιξης που αφορά στενά τα έσοδα που θα χάσει το κεντρικό κράτος απο αυτό που παραχωρεί.Ελα όμως που η αρχή της αιτιότητας επιβάλλει-για να είναι πιο χειροπιαστή και αξιόπιστη βάσει αποτελεσμάτων που έχουν τις αιτίες τους σε εφαρμοσμένες πρακτικές του παρελθόντος-να κεντηθεί το νήμα απο το παρόν προς το παρελθόν,κι όχι αντιστρόφως,απο το τώρα προς το μέλλον.Κρίνοντας κι αξιολογώντας τις συνέπειες παρελθόντων ενεργειών,μπορούμε επακριβέστερα ν'αποφασίσουμε εαν αυτή η ενέργεια θα διατηρηθεί ίδια κι απαράλλακτη,ή θα πρέπει ν'αντικαταστηθεί απο άλλες πρακτικές,οι οποίες θα επιφέρουν και διαφορετικές τροπές απο αυτές που γέννησαν οι παρελθούσες.

Για να περπατήσει κανείς πρέπει πρώτα πρώτα να έχει πόδια.Το που,πως και πότε θα πάει,δεν το ξέρει πάντοτε εκ των προτέρων και δεν το καθορίζει ο ίδιος.Συχνότατα η σημερινή εθνική πολιτική θυμίζει κάποιον ο οποίος δεν ανησυχεί γιατί δεν έχει πόδια,πιστεύοντας ότι στην κρίσιμη στιγμή θα του φυτρώσουν φτερά/Π.Κονδύλης

Για να πετάξει κανείς πρέπει να βγάλει πρωτίστως φτερά.Ετσι θα μπορεί να καθορίσει όσο το δυνατόν περισσότερο ο ίδιος  το που θέλει να φτάσει.Ο σημερινός δημόσιος διάλογος δεικνύει κάποιον ο οποίος ανησυχεί υψοφοβικά για το μεγάλο ύψος που μπορούν να φτάσουν τα φτερά και δεν ανησυχεί γιατί χρησιμοποιεί μόνο τα πόδια,πιστεύοντας ότι σε μια μελλοντική στιγμή θα νοσταλγήσει τα πόδια.
Αυτή η στιγμή,θα έρθει βέβαια,θα είναι η λήξη της παραχώρησης-ενοικίασης.Κανείς απο τους κατά δεν θα περιμένει όμως μέχρι τότε και θα επισημάνει το τι θα χάσει απο τώρα.Εκεί θα πρέπει να ρίχνουν και το βάρος τους οι υπέρ,ώστε να υπάρξει μια αμφίδρομη αλληλοτροφοδότηση που θα φτάσει στον πυρήνα του κάθε διλήμματος που τίθεται:Σε αυτό που αξίζει να χαθεί,γιατί αναπόφευκτα θα ξαναέρθει η στιγμή που θα χρειαστεί και φτερά για να φτάσει εκεί που με πεζοδρομίες μόνο θα είναι αδύνατον.
Οταν οι υπέρ επισημάνουν και τα στραβά της όποιας συμφωνίας,αφήνουν μικρά περιθώρια αντιλογίας  στην επίκληση της ωραιοποίησης απο τη μεριά των αντιτιθέμενων.Με τον ίδιο τρόπο,αλληλεπιδραστικά κι αναπόφευκτα[αφού όσα περισσότερα μέρη του όλου τίθονται τόσο ανιχνεύεται καλύτερα αυτό το όλον]κι όσοι είναι κατά θ'αναγκαστούν να μη δαιμονοποιήσουν εξ΄ολοκλήρου μια νέα κατάσταση πραγμάτων,γιατί διαφορετικά θα εκτεθούν οι ίδιοι για ωραιοποίηση,αφού μένοντας στα όσα και όσους ξεβολεύει η νέα κατάσταση,προδίδουν τα στενότερα ιδιοτελή κίνητρα τους,τα οποία είναι και τα ίδια για τα οποία κατηγορούν τον αγοραστή κρατικής περιουσίας:Προσπορισμό της όποιας υπεραξίας απο τη μερίδα των  άμεσων ωφελούμενων της προηγούμενης κατάστασης.
Αυτό άλλωστε είναι και το ηθικό πλεονέκτημα όσων γενικώς τοποθετούνται υπέρ των αλλαγών:Να καταδείξουν την αναγκαιότητα  της έμμεσης ωφέλειας υπέρ πολύ περισσοτέρων και φυσικά εις βάρος των πολύ λιγότερων βολεμένων που ωφελούνται απευθείας με τη πρότερη κατάσταση και γι'αυτό απαιτούν τη στασιμότητα.Ολο αυτό πρακτικά και ευκρινέστερα,μας προτρέπει προς τη ροπή που πρέπει να παίρνει κάθε τέτοιου είδους σημασίας θέμα τίθεται σε έντονη δημόσια διαμάχη[που συνήθως δεν είναι έντονη,αλλά...ομόφωνη στο κατά]:Στα έμμεσα οφέλη που αντισταθμίζουν τη λογιστική ζημιά που χάνει το κράτος περισσότερο,κι όχι οι πολλοί εμείς που  έχουμε πειστεί ότι όταν χάνει το κράτος χάνουμε κι εμείς...Κάνοντας ποιητική αδεία ένα λογο-παίγνιο κι ερώτηση μαζί:Οταν κερδίζει το κράτος,κερδίζουμε κι εμείς.Μήπως είναι όμως καλύτερα-επειδή κι όταν χάνει,χάνουμε κι εμείς που το πληρώνουμε αυτό το κράτος με φόρους-ν'αφήσουμε αυτό το ρίσκο σε ιδιώτες?

Πλαγιομετωπικά εγώ

Σίγουρα υπάρχει γνώση που κερδίζεται με τη διάνοια,όμως υπάρχει και γνώση που κερδίζεται μόνο με την εμπειρική μετοχή,την επιστράτευση όλων των γνωστικών ικανοτήτων.Δεν θα γνωρίσουμε έναν μουσουργό,έναν ποιητή,έναν ζωγράφο διαβάζοντας τη βιογραφία του ή κριτικές αποτιμήσεις του έργου του.Ο έρωτας,η τέχνη,η εταιρότητα-μοναδικότητα,το κάλλος γνωρίζονται εμπειρικά,με άμεση εμπειρική συμμετοχή στο''έργο''που επιτέλεσε.Η αμεσότητα της γνώσης προϋποθέτει πάντοτε την εμπειρία της σχέσης,κι η σχέση είναι άθλημα,κατορθώνεται μόνο ως ελευθερία απο το εγώ,απο τα ατομοκεντρικά ορμέμφυτα-με την ελευθερία να συνοδεύεται πάντοτε απο το ρίσκο της αποτυχίας.Αντίθετα η γλώσσα των εννοιών κατέχεται ατομικά,κυριαρχείται,είναι ιδιόκτητη,το εγώ επενδύει στις νοητικές βεβαιότητες,στις''πεποιθήσεις'',στη θωράκιση κι αυτασφάλιση του/Χ.Γιανναράς

Πράγματι,κάποια σχέση χρειάζεται η γνώση,μόνο που πρωτίστως προϋποθέτει την ατομική θέληση[το κάρο]και μετέπειτα την ατομική ικανότητα[το άλογο μπροστά απο το κάρο].Αυτού του είδους η μέθεξη της γνώσης εμπίπτει στο διανοητικό πεδίο,ενώ η εμπειρική μετοχή απαιτεί ελευθερία απο το εγώ-εαυτό μας?[και στο διανοητικό πεδίο σκεφτόμαστε με γλωσσικές έννοιες-λέξεις αλλά και βάσει των εμπειριών μας,ενώ και οι εμπειρίες μας είναι αυτές που ενδυναμώνουν τη πίστη στον εαυτό μας συν ότι το διανοητικό εμπεριέχει συνήθως την ασφάλεια του θεωρητικού]

Αυτός ο''μη εγωισμός''λογικά επιτυγχάνεται απλώς με τη θέληση,αφού η ικανότητα για το αντίθετο του[τον ''εγωισμό''-ατομοκεντρισμό]ενυπάρχει ήδη:Η ικανότητα του να είμαι ή να κάνω κάτι,είναι το άλογο μπροστά απο το κάρο που καλπάζει ή φρενάρει και σταματά,όταν το θέλει βέβαια,αλλά με τη διαφορά ότι μπορεί να κάνει και τα δυο,κι άρα η θέληση του ακολουθεί την ικανότητα.Εαν μπορεί να κάνει ένα μόνο απο τα δυο[καλπάζει ή δεν καλπάζει-δηλ.απλά περπατά]η ικανότητα του ακολουθεί το μόνο που μπορεί να του γίνει θέληση.

Με βάση αυτό το νοητικό σχήμα,κάποιος που θα θελήσει να μετέλθει της μοναδικότητας ενός καλλιτεχνικού έργου,για να προσέλθει εφοδιασμένος σε αυτή  τη συμμετοχικότητα που του προβάλλει μια ζωγραφιά ή ακόμη πιο δύσκολα ένα ποίημα,με την  εμπειρική αίσθηση ότι αυτό που του προβάλλεται του είναι γνώριμο,ότι σε κάποιο βαθμό έχει μετάσχει σε αυτό.Εαν αντιθέτως προσέλθει απλώς παρακινούμενος απο τη γοητεία και μόνο που του ασκεί,θα μοιάζει σαν ένα άδειο ασκί που μέσα του μπορεί να φορτωθεί μόνο ότι του έχει εντυπωθεί.Θ'αντιπαρατεθεί,συμμετέχοντας εμπειρικά,σε αυτό που τον κίνησε?ή θα το προεκτείνει συμπληρωματικά,συλλαμβάνοντας κάποια ''άλλη ερμηνεία''απο αυτήν που φαινομενικά ήθελε να προβάλλει ο καλλιτέχνης[που μπορεί''ασυνείδητα''κι ανεπαισθήτως να μην την διέκρινε ο καλλιτέχνης]?Η άμεση εμπειρική συμμετοχή του λοιπόν,προϋποθέτει ελευθερία κυρίως απο το...εγώ του καλλιτέχνη κι όχι του εγώ του δέκτη[ειδάλλως η σχέση πομπού-δέκτη είναι προκαθορισμένος...προπομπός].Επιπλέον,το ρίσκο της αποτυχίας για τη μεριά του δέκτη,έγκειται κυρίως στη πιθανότητα ότι αυτό που θα  κληθεί να γνωρίσει να είναι κάτι άλλο απο αυτό που προσέλαβε με την ''μη εμπειρική συμμετοχή''.Διαφορετικά,χωρίς το ατομικό του ορμέμφυτο,το πιο πιθανό είναι ότι...πάει στα σίγουρα,προχωρεί σε μια  παθητική επιβεβαίωση κάτι ξένου.

Το ίδιο θα ισχύσει και για την οποιαδήποτε σχέση που θέλει να κατορθώσει κάτι:Για να υπάρξει παραγωγική[κι όχι απλά''ισότιμη'',δηλ.έχουμε δυο ή παραπάνω εγώ που συμφωνούν σε όλα και δεν διαφωνούν αλλά''αλληλοσυμπληρώνονται'']θα πρέπει να υπάρχει αντιπαράθεση[που θα οδηγεί σε μετατοπίσεις ή αμφιβολίες τον ένα ή όλα τα μέλη]ή αλληλοσυμπλήρωση,με την έννοια όμως της προέκτασης αυτού πάνω στ'οποίο ομοφωνούμε και πιστεύουμε.Αυτό θα γίνει με ελευθερία απο τα εγώ των μερών μιας σχέσης?Θα έχω τη δυνατότητα να γίνω κάτι άλλο απ'αυτό που είμαι,εαν κι οι άλλοι,όπως κι εγώ,αρνηθούν το εγώ τους?Κι ακόμη χειρότερα,εαν νομίζω ότι είμαι κάτι που δεν είμαι,ένα εγώ που ξέρει τι είναι και δεν το νομίζει,με το εγώ του δεν θα μου δείξει την κατάσταση ανελευθερίας  μου απο το εγώ που κουβάλαγα?Σίγουρα αξίζει το ρίσκο μιας τέτοιας αποτυχίας...

Οσο για τη γλώσσα των εννοιών[το φορτίο που κουβαλάει η κάθε λέξη,το οποίο αν είναι και ιδεολογικό,τόσο το χειρότερο για την''ατομικότητα''],ακριβώς λόγω του ότι προσλαμβάνεται ατομικά[αφού ο καθένας μπορεί να την χρησιμοποιήσει]αλλά έχει διαμορφωθεί συλλογικά και σε μεγάλο εύρος χρόνου,δεν είναι αυτή που δεν αφήνει περιθώρια υπαρκτικής ετερότητας?Λέμε π.χ.τη λέξη αγάπη κι αυτή η λέξη αντιδονεί θετικά:Εαν με τον δικό μας τρόπο και το δικό μας εγώ δεν δείξουμε τι εννοούμε όταν ξεστομίζουμε αυτή τη λέξη,κι αφήσουμε,απαλλαγμένοι από το νόημα που εμείς της δίνουμε,το απέναντι μας εσύ[απαλλαγμένο κι αυτό από το δικό του εγώ],δεν θα υπάρξει μια ουδέτερη υποκατάσταση αμφοτέρων?Που ακριβώς θα έγκειται η...σχέση?Και πως θα πάρω...ρίσκο?Μη εκθέτοντας το εγώ μου σε μια διαδικασία δυνητικής αναψηλάφησης του?

Αντι-τελεολογικό το κέρδος?

Η ανταλλαγή ξεκίνησε απο μια φυσική κατάσταση,απο το γεγονός δηλαδή ότι οι άνθρωποι είχαν κάποια πράγματα άλλοτε σε μεγαλύτερη κι άλλοτε σε μικρότερη ποσότητα απ'ότι πράγματι χρειάζονταν.

...η τέχνη ανταλλαγής αγαθών έχει τη θέση της  όταν η κοινωνία είναι μεγάλη.Τα μέλη των ευρύτερων κοινωνιών που ζούσαν διασκορπισμένοι είχαν στη διάθεση τους πολλά αγαθά κι ο καθένας για λογαριασμό του διαφορετικά,απο τα οποία ένα μέρος έπρεπε να γίνει αντικείμενο ανταλλαγών σύμφωνα με τις ανάγκες,όπως κάνουν ακόμη και τώρα πολλοί βαρβαρικοί λαοί στις ανταλλαγές.Δηλαδή ανταλλάσσουν αποκλειστικά και μόνο χρήσιμα αγαθά με άλλα που είναι εξίσου χρήσιμα,όπως π.χ. κρασί με σιτάρι.Μια τέτοια ανταλλαγή ούτε αφύσικη είναι ούτε αποτελεί κάποιο είδος της Χρηματιστικής[γινόταν μόνο για να καλυφθούν τα κενά της φυσικής αυτάρκειας].Απ'αυτήν όμως προήλθε κατά φυσική συνέπεια η Χρηματιστική.Οταν η ανάγκη για βοήθεια απο τους ξένους γινόταν όλο και μεγαλύτερη με τις εισαγωγές προϊόντων που οι άνθρωποι είχαν ανάγκη και τις εξαγωγές προϊόντων που πλεόναζαν,δημιουργήθηκε η αναγκαστικά η χρήση νομισμάτων.

...Οταν απο τις αναγκαίες ανταλλαγές δημιουργήθηκε το νόμισμα,γεννήθηκε ένα άλλο είδος της Χρηματιστικής,δηλαδή η Καπηλική που αρχικά πρέπει να είχε μια απλή μορφή ,όμως σιγά σιγά μέσα απο την εμπειρία γινόταν όλο και πιο περίτεχνη μ'έναν πάντοτε σκοπό:απο που και πως πρέπει να κάνει κανείς τις ανταλλαγές για να πετύχει το μεγαλύτερο κέρδος

... Απο μια άποψη φαίνεται αναγκαίο να υπάρχει όριο σε κάθε μορφή πλούτου.Στην πράξη όμως βλέπουμε να συμβαίνει το αντίθετο.Διότι όλοι όσοι ασχολούνται με το εμπόριο προσπαθούν ν'αυξήσουν τα χρήματα τους όσο γίνεται περισσότερο.Διότι παρόλο που και οι δυο μορφές της χρηματιστικής έχουν το ίδιο αντικείμενο[απόκτηση πλούτου]διαφέρει ο τρόπος που χρησιμοποιεί η καθεμιά τους ως προς τη διαχείριση του.Γι'αυτό μερικοί πιστεύουν ότι αυτός ο σκοπός είναι το έργο της Οικονομικής και επιμένουν στην άποψη ότι ή πρέπει να διατηρούν τα χρήματα τους ανέπαφα ή να τ'αυξάνουν συνεχώς.Και η αιτία αυτής της άποψης είναι η έγνοια τους απλώς και μόνο για την επιβίωση κι όχι για την καλή ζωή.Κι επειδή η λαχτάρα της ζωής είναι απεριόριστη,επιθυμούν να είναι απεριόριστα και τα μέσα που συμβάλλουν στην ικανοποίηση της.Αλλά κι όσοι επιδιώκουν την καλή ζωή αναζητούν ότι παρέχει σωματικές απολαύσεις με αποτέλεσμα,επειδή κι αυτό φαίνεται να συνάπτεται με την περιουσία,όλη τους η φροντίδα περιστρέφεται γύρω απο την απόκτηση χρημάτων.Κι επειδή η απόλαυση έγκειται στην υπερβολή,οι άνθρωποι αναζητούν την τέχνη που εξασφαλίζει την υπερβολή της απόλαυσης.Και,αν δεν μπορούν  να την εξασφαλίσουν με τη χρηματιστική,προσπαθούν να την εξασφαλίσουν με άλλον τρόπο,χρησιμοποιώντας κάθε δεξιότητα αλλά κατά τρόπο ενάντια στη φύση. 

Διότι έργο της ανδρείας δεν είναι ν'αποφέρει χρήματα αλλά να εμπνεύσει θάρρος,ούτε έργο της στρατηγικής και της ιατρικής είναι τα χρήματα,αλλά της πρώτης η νίκη και της δεύτερης η υγεία.Εκείνοι όμως όλες αυτές τις δεξιότητες και αρετές τις κάνουν μέσα απόκτησης χρημάτων,ωσάν να είναι αυτός ο μοναδικός σκοπός,προς τον οποίο πρέπει να κατευθύνονται τα πάντα.

...Αυτή η χρηματιστική έχει δυο μορφές:η μία είναι  η Καπηλική κι η άλλη η Οικονομική. Κι η μεν δεύτερη είναι αναγκαία και αξιέπαινη,ενώ η πρώτη-τέχνη της ανταλλακτικής-δικαίως επικρίνεται[διότι δεν ανάγεται  στη φύση αλλά στις συναλλαγές των ανθρώπων]Πάρα πολύ εύλογα λοιπόν μισείται η τοκογλυφία,επειδή η περιουσία προέρχεται απο το ίδιο το χρήμα κι όχι απο τη χρήση του,για την οποία και δημιουργήθηκε.

...Πρόκειται για ένα τέχνασμα πλουτισμού,που το αποδίδουν στον Θαλή τον Μιλήσιο.Διότι ενώ όλοι τον κορόιδευαν για τη φτώχεια του,επειδή τάχα αυτό αποδείκνυε ότι η φιλοσοφία του ήταν πρακτικά ανώφελη,εκείνος λένε ότι κατάλαβε με τη βοήθεια της αστρολογίας ότι η χρονιά θα ήταν πλούσια σε ελαιοπαραγωγή,κι ενώ ήταν ακόμη χειμώνας,αφού εξοικονόμησε λίγα χρήματα,έδωσε προκαταβολή σε όλα τα ελαιουργεία της Μιλήτου και της Χίου και τα νοίκιασε με λίγα χρήματα,επειδή κανείς δεν προσέφερε περισσότερα. 

Οταν ήρθε η ώρα της συγκομιδής κι αναζητούνταν πολλά ελαιουργεία ξαφνικά και συγχρόνως,τα υπενοικίασε με τους όρους που ήθελε και συγκέντρωσε πολλά χρήματα κι έτσι απέδειξε ότι οι φιλόσοφοι,αν θέλουν,μπορούν ευκολα να πλουτίσουν,αλλά δεν επιδιώκουν αυτόν τον σκοπό.Τέτοιος όμως είναι ο χαρακτήρας της χρηματιστικής τέχνης,να δημιουργεί δηλαδή κανείς μονοπώλιο.Ετσι αγόρασε κάποιος στη Σικελία,στον οποίο κάποιοι είχαν καταθέσει χρήματα,όλο το σίδερο απο τα μεταλλεία σιδήρου.Οταν όμως μετά απ'αυτό ήρθαν οι έμποροι απο τα άλλα εμπορικά κέντρα,πουλούσε μόνον αυτός,χωρίς όμως ν'ανεβασει πολύ την τιμή.Στα πενήντα τάλαντα,κέρδισε εκατό./ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ-ΠΟΛΙΤΙΚΑ,ΒΙΒΛΙΟ Α

 Η Αριστοτελική τελεολογία είναι ο σκοπός της φύσης του όντος,απο τον οποίο έλκονται απο την ίδια τους τη φύση.Κι οι σωματικές απολαύσεις αποτελούν οντολογικώς λαχτάρα της ίδιας της ζωής,έστω και καθ'υπερβολήν.

Η τέχνη της χρηματιστικής εξελίχτηκε βάσει του σκοπού της,βελτιώνοντας τα μέσα που οδηγούν σ'αυτόν τον σκοπό.Υλιστικός σκοπός?Eγγενής''μεταπραγμάτωση''των κόπων του ανθρώπου σε κέρδος κι άνεση,ενώ η βελτίωση των μέσων δίνει τη δυνατότητα σε περισσότερους ανθρώπους να επιτύχουν ή έστω να κυνηγήσουν προσπαθώντας αυτόν τον σκοπό.
Η άλλη εναντίωση του,είναι ότι με το κυνήγι χάνεται το μέτρο της απλής αυτάρκειας,που αρκείται στα απαραίτητα,ανοίγοντας έτσι δρόμους για άλλες ασχολίες,πιο κοντινές στην Αριστοτελική ''αρετή''.Ομως πρώτον,ο Αριστοτέλης ονομάζει...βαρβαρικούς τους λαούς που δεν έχουν περάσει απο το στάδιο της ανταλλαγής στο στάδιο του νομίσματος,κι άρα δεν έχουν καταφέρει να εισάγουν αυτό που τους λείπει,ούτε να εξάγουν αυτό που τους περισσεύει σε μεγάλη κλίμακα.Αρα με τις ανταλλαγές βασικών ειδών διατροφής εξασφαλίζουν την διατήρηση της φυσικής αυτάρκειας,αλλά κάτι τους λείπει για να ονοματιστούν πολιτισμένοι...
Μέσα σ'αυτό το πλαίσιο εμπορικών συναλλαγών των αγορών,εφευρέθηκε και το''νόμισμα εκ νομίσματος'',ο τόκος[δηλ.το κέρδος,ασχέτως εάν ο δανειστής κερδίζει άκοπα-''αφύσικα''.Τα κεφάλαια του μπορεί να είναι αποταμιεύσεις απο εμπορικές εργασίες[διατήρηση των χρημάτων τους ανέπαφα κυνηγώντας την αύξηση τους].Εφόσον ο δανειζόμενος τα αξιοποιήσει σωστά,μπορεί να κερδίσει απο εκεί που δεν θα κέρδιζε τίποτα όντας απένταρος.

Ο Θαλής εξοικονόμησε λίγα χρήματα για να νοικιάσει τα ελαιουργεία[οκ,πρέπει και να...δανείστηκε είναι πολλά τα ελαιουργεία δύο πόλεων για να τα σκουπίσεις με εξοικονόμηση]κι απ'αυτά πλούτισε.Η κριτική του Αριστοτέλη δεν στρέφεται κατά της φούσκας,σύγχρονο- διαχρονικό γνώρισμα του καπιταλισμού,αλλά αντιθέτως κατά της...επιτέλεσης του σκοπού της χρηματιστικής:Καλή ζωή εξασφαλίζεται,αλλά όχι σύμφωνη με το Αριστοτελικό ευ ζην.Στο ότι αυτή η καλή ζωή συνάπτεται με την περιουσία,συνοδεύει και την ενοχλητική μερικές φορές επιδεικτική κατανάλωση των πλουσίων.Αλλά γι'αυτό φταίει το καθαυτό χρήμα?Μπορείς ν'αγοράσεις πέντε μπουκάλια κρασί και να καλέσεις δυο εταίρες,μπορείς και να πας σε πέντε θεατρικές παραστάσεις και ν'αγοράσεις άλλα τόσα βιβλία.
Απο την άλλη,ο Αριστοτέλης δέχεται ότι η ενασχόληση με τα δημόσια κοινά προϋποθέτει ελεύθερο χρόνο και πνευματική ανάπτυξη,πράγματα που δεν έχουν οι τεχνίτες κι οι χειρωνάκτες.Και το εμμονικό κυνήγι για κέρδη βέβαια δεν αφήνει χρόνο,γιατί δεν υπάρχει όριο.Επιπλέον όμως καταδικάζεται και το αφύσικο του καθ'εαυτού σκοπού για αύξηση κερδών,σε αντίθεση με την αυτάρκεια που π.χ. αρκείται στο να γεμίζει το στομάχι της.Οριο όμως είναι το στομάχι του καθενός.[απο την ίδια του τη φύση ο άνθρωπος δεν ευχαριστιέται με τα ίδια πράγματα].

Κακό όριο σίγουρα είναι το μονοπώλιο.Στη περίπτωση του Θαλή αυτό έγκειται σε αποκλειστική πληροφόρηση,την οποία όμως την εξασφάλισε το γενικότερο...μονοπώλιο της αστρολογίας,διότι δεν γίνονται εύκολα πολλοί αστρολόγοι...Ναι μεν ο Θαλής''πλούτισε'',όμως νοίκιασε τα ελαιουργεία με λίγα χρήματα που κανείς-εκτός απ'αυτόν- δεν πρόσφερε περισσότερα[οι ενοικιάζοντες στον Θαλή κέρδισαν τη στιγμή που κανείς δεν πρόσφερε περισσότερα κι έχασαν γιατί απλά ο κάθε ένας μόνος του δεν είχε στη κατοχή του όλα τα ελαιουργεία] κι επιπλέον εξυπηρέτησε μιαν αυξημένη ζήτηση,απ΄την οποία οι υπενοικιάζοντες βγάλαν κι αυτοί κέρδος,χώρια ότι πήρε την εκδίκηση του με εργαλεία της αγοράς,αφού απέδειξε ότι μπορεί να πλουτίσουν κι όσοι...δεν το θέλουν αλλά το επιδιώκουν[η επιδίωξη του κέρδους ευνοεί ανεπαισθήτως τη κοινωνία και ''κάποιες φορές'' κι αυτές είναι οι συχνότερες].Βέβαια ο Θαλής δεν πήρε ρίσκο:μονοπωλιακή η πληροφόρηση ,απουσία ανταγωνισμού.
Ο μονοπωλιακός αγοραστής σιδήρου στη Σικελία[στον οποίο κάποιοι είχαν καταθέσει χρήματα,εν είδει μετοχών,ίσως?]πουλούσε''μόνο αυτός'' ,όταν έμποροι απο άλλα εξωσικελικά κέντρα εμφανίστηκαν.Πως πουλούσε?Μη ανεβάζοντας τη τιμή.Διπλασίασε το κέρδος του εξυπηρετώντας πελάτες που επωφελήθηκαν των χαμηλότερων τιμών.Βέβαια ο Διόνυσος των Συρακουσών τον ξαπέστειλε,αλλά δεν του κατέσχεσε τα κέρδη...Εννοείτε ότι τα κατατεθημένα χρήματα θα μπορούσαν επίσης να είναι''νόμισμα εκ νομίσματος''.Επίσης εδώ υπάρχει και ρίσκο[σε αντίθεση με τον Θαλή],καθότι επιτρεπόταν η πρόσβαση στην αγορά σιδήρου και σε άλλους εξωχώριους εμπόρους.
Η εξυπηρετική ενδελέχεια του εμπορίου είναι το χρήμα-νόμισμα και παραμένει χρήμα στα χέρια,είτε είναι νόμισμα εκ νομίσματος είτε νόμισμα εκ εμπορίου,πάντα υπό το πρίσμα του αριστοτελικου διαχωρισμού χρηματιστική/καπηλική κι όχι υπό το πρίσμα αποταμίευση κεφάλαια/δανεικά