Η ανταλλαγή ξεκίνησε απο μια φυσική κατάσταση,απο το γεγονός δηλαδή ότι οι άνθρωποι είχαν κάποια πράγματα άλλοτε σε μεγαλύτερη κι άλλοτε σε μικρότερη ποσότητα απ'ότι πράγματι χρειάζονταν.
...η τέχνη ανταλλαγής αγαθών έχει τη θέση της όταν η κοινωνία είναι μεγάλη.Τα μέλη των ευρύτερων κοινωνιών που ζούσαν διασκορπισμένοι είχαν στη διάθεση τους πολλά αγαθά κι ο καθένας για λογαριασμό του διαφορετικά,απο τα οποία ένα μέρος έπρεπε να γίνει αντικείμενο ανταλλαγών σύμφωνα με τις ανάγκες,όπως κάνουν ακόμη και τώρα πολλοί βαρβαρικοί λαοί στις ανταλλαγές.Δηλαδή ανταλλάσσουν αποκλειστικά και μόνο χρήσιμα αγαθά με άλλα που είναι εξίσου χρήσιμα,όπως π.χ. κρασί με σιτάρι.Μια τέτοια ανταλλαγή ούτε αφύσικη είναι ούτε αποτελεί κάποιο είδος της Χρηματιστικής[γινόταν μόνο για να καλυφθούν τα κενά της φυσικής αυτάρκειας].Απ'αυτήν όμως προήλθε κατά φυσική συνέπεια η Χρηματιστική.Οταν η ανάγκη για βοήθεια απο τους ξένους γινόταν όλο και μεγαλύτερη με τις εισαγωγές προϊόντων που οι άνθρωποι είχαν ανάγκη και τις εξαγωγές προϊόντων που πλεόναζαν,δημιουργήθηκε η αναγκαστικά η χρήση νομισμάτων.
...Οταν απο τις αναγκαίες ανταλλαγές δημιουργήθηκε το νόμισμα,γεννήθηκε ένα άλλο είδος της Χρηματιστικής,δηλαδή η Καπηλική που αρχικά πρέπει να είχε μια απλή μορφή ,όμως σιγά σιγά μέσα απο την εμπειρία γινόταν όλο και πιο περίτεχνη μ'έναν πάντοτε σκοπό:απο που και πως πρέπει να κάνει κανείς τις ανταλλαγές για να πετύχει το μεγαλύτερο κέρδος
... Απο μια άποψη φαίνεται αναγκαίο να υπάρχει όριο σε κάθε μορφή πλούτου.Στην πράξη όμως βλέπουμε να συμβαίνει το αντίθετο.Διότι όλοι όσοι ασχολούνται με το εμπόριο προσπαθούν ν'αυξήσουν τα χρήματα τους όσο γίνεται περισσότερο.Διότι παρόλο που και οι δυο μορφές της χρηματιστικής έχουν το ίδιο αντικείμενο[απόκτηση πλούτου]διαφέρει ο τρόπος που χρησιμοποιεί η καθεμιά τους ως προς τη διαχείριση του.Γι'αυτό μερικοί πιστεύουν ότι αυτός ο σκοπός είναι το έργο της Οικονομικής και επιμένουν στην άποψη ότι ή πρέπει να διατηρούν τα χρήματα τους ανέπαφα ή να τ'αυξάνουν συνεχώς.Και η αιτία αυτής της άποψης είναι η έγνοια τους απλώς και μόνο για την επιβίωση κι όχι για την καλή ζωή.Κι επειδή η λαχτάρα της ζωής είναι απεριόριστη,επιθυμούν να είναι απεριόριστα και τα μέσα που συμβάλλουν στην ικανοποίηση της.Αλλά κι όσοι επιδιώκουν την καλή ζωή αναζητούν ότι παρέχει σωματικές απολαύσεις με αποτέλεσμα,επειδή κι αυτό φαίνεται να συνάπτεται με την περιουσία,όλη τους η φροντίδα περιστρέφεται γύρω απο την απόκτηση χρημάτων.Κι επειδή η απόλαυση έγκειται στην υπερβολή,οι άνθρωποι αναζητούν την τέχνη που εξασφαλίζει την υπερβολή της απόλαυσης.Και,αν δεν μπορούν να την εξασφαλίσουν με τη χρηματιστική,προσπαθούν να την εξασφαλίσουν με άλλον τρόπο,χρησιμοποιώντας κάθε δεξιότητα αλλά κατά τρόπο ενάντια στη φύση.
Διότι έργο της ανδρείας δεν είναι ν'αποφέρει χρήματα αλλά να εμπνεύσει θάρρος,ούτε έργο της στρατηγικής και της ιατρικής είναι τα χρήματα,αλλά της πρώτης η νίκη και της δεύτερης η υγεία.Εκείνοι όμως όλες αυτές τις δεξιότητες και αρετές τις κάνουν μέσα απόκτησης χρημάτων,ωσάν να είναι αυτός ο μοναδικός σκοπός,προς τον οποίο πρέπει να κατευθύνονται τα πάντα.
...Αυτή η χρηματιστική έχει δυο μορφές:η μία είναι η Καπηλική κι η άλλη η Οικονομική. Κι η μεν δεύτερη είναι αναγκαία και αξιέπαινη,ενώ η πρώτη-τέχνη της ανταλλακτικής-δικαίως επικρίνεται[διότι δεν ανάγεται στη φύση αλλά στις συναλλαγές των ανθρώπων]Πάρα πολύ εύλογα λοιπόν μισείται η τοκογλυφία,επειδή η περιουσία προέρχεται απο το ίδιο το χρήμα κι όχι απο τη χρήση του,για την οποία και δημιουργήθηκε.
...Πρόκειται για ένα τέχνασμα πλουτισμού,που το αποδίδουν στον Θαλή τον Μιλήσιο.Διότι ενώ όλοι τον κορόιδευαν για τη φτώχεια του,επειδή τάχα αυτό αποδείκνυε ότι η φιλοσοφία του ήταν πρακτικά ανώφελη,εκείνος λένε ότι κατάλαβε με τη βοήθεια της αστρολογίας ότι η χρονιά θα ήταν πλούσια σε ελαιοπαραγωγή,κι ενώ ήταν ακόμη χειμώνας,αφού εξοικονόμησε λίγα χρήματα,έδωσε προκαταβολή σε όλα τα ελαιουργεία της Μιλήτου και της Χίου και τα νοίκιασε με λίγα χρήματα,επειδή κανείς δεν προσέφερε περισσότερα.
Οταν ήρθε η ώρα της συγκομιδής κι αναζητούνταν πολλά ελαιουργεία ξαφνικά και συγχρόνως,τα υπενοικίασε με τους όρους που ήθελε και συγκέντρωσε πολλά χρήματα κι έτσι απέδειξε ότι οι φιλόσοφοι,αν θέλουν,μπορούν ευκολα να πλουτίσουν,αλλά δεν επιδιώκουν αυτόν τον σκοπό.Τέτοιος όμως είναι ο χαρακτήρας της χρηματιστικής τέχνης,να δημιουργεί δηλαδή κανείς μονοπώλιο.Ετσι αγόρασε κάποιος στη Σικελία,στον οποίο κάποιοι είχαν καταθέσει χρήματα,όλο το σίδερο απο τα μεταλλεία σιδήρου.Οταν όμως μετά απ'αυτό ήρθαν οι έμποροι απο τα άλλα εμπορικά κέντρα,πουλούσε μόνον αυτός,χωρίς όμως ν'ανεβασει πολύ την τιμή.Στα πενήντα τάλαντα,κέρδισε εκατό./ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ-ΠΟΛΙΤΙΚΑ,ΒΙΒΛΙΟ ΑΗ Αριστοτελική τελεολογία είναι ο σκοπός της φύσης του όντος,απο τον οποίο έλκονται απο την ίδια τους τη φύση.Κι οι σωματικές απολαύσεις αποτελούν οντολογικώς λαχτάρα της ίδιας της ζωής,έστω και καθ'υπερβολήν.
Η τέχνη της χρηματιστικής εξελίχτηκε βάσει του σκοπού της,βελτιώνοντας τα μέσα που οδηγούν σ'αυτόν τον σκοπό.Υλιστικός σκοπός?Eγγενής''μεταπραγμάτωση''των κόπων του ανθρώπου σε κέρδος κι άνεση,ενώ η βελτίωση των μέσων δίνει τη δυνατότητα σε περισσότερους ανθρώπους να επιτύχουν ή έστω να κυνηγήσουν προσπαθώντας αυτόν τον σκοπό.
Η άλλη εναντίωση του,είναι ότι με το κυνήγι χάνεται το μέτρο της απλής αυτάρκειας,που αρκείται στα απαραίτητα,ανοίγοντας έτσι δρόμους για άλλες ασχολίες,πιο κοντινές στην Αριστοτελική ''αρετή''.Ομως πρώτον,ο Αριστοτέλης ονομάζει...βαρβαρικούς τους λαούς που δεν έχουν περάσει απο το στάδιο της ανταλλαγής στο στάδιο του νομίσματος,κι άρα δεν έχουν καταφέρει να εισάγουν αυτό που τους λείπει,ούτε να εξάγουν αυτό που τους περισσεύει σε μεγάλη κλίμακα.Αρα με τις ανταλλαγές βασικών ειδών διατροφής εξασφαλίζουν την διατήρηση της φυσικής αυτάρκειας,αλλά κάτι τους λείπει για να ονοματιστούν πολιτισμένοι...
Μέσα σ'αυτό το πλαίσιο εμπορικών συναλλαγών των αγορών,εφευρέθηκε και το''νόμισμα εκ νομίσματος'',ο τόκος[δηλ.το κέρδος,ασχέτως εάν ο δανειστής κερδίζει άκοπα-''αφύσικα''.Τα κεφάλαια του μπορεί να είναι αποταμιεύσεις απο εμπορικές εργασίες[διατήρηση των χρημάτων τους ανέπαφα κυνηγώντας την αύξηση τους].Εφόσον ο δανειζόμενος τα αξιοποιήσει σωστά,μπορεί να κερδίσει απο εκεί που δεν θα κέρδιζε τίποτα όντας απένταρος.
Η άλλη εναντίωση του,είναι ότι με το κυνήγι χάνεται το μέτρο της απλής αυτάρκειας,που αρκείται στα απαραίτητα,ανοίγοντας έτσι δρόμους για άλλες ασχολίες,πιο κοντινές στην Αριστοτελική ''αρετή''.Ομως πρώτον,ο Αριστοτέλης ονομάζει...βαρβαρικούς τους λαούς που δεν έχουν περάσει απο το στάδιο της ανταλλαγής στο στάδιο του νομίσματος,κι άρα δεν έχουν καταφέρει να εισάγουν αυτό που τους λείπει,ούτε να εξάγουν αυτό που τους περισσεύει σε μεγάλη κλίμακα.Αρα με τις ανταλλαγές βασικών ειδών διατροφής εξασφαλίζουν την διατήρηση της φυσικής αυτάρκειας,αλλά κάτι τους λείπει για να ονοματιστούν πολιτισμένοι...
Μέσα σ'αυτό το πλαίσιο εμπορικών συναλλαγών των αγορών,εφευρέθηκε και το''νόμισμα εκ νομίσματος'',ο τόκος[δηλ.το κέρδος,ασχέτως εάν ο δανειστής κερδίζει άκοπα-''αφύσικα''.Τα κεφάλαια του μπορεί να είναι αποταμιεύσεις απο εμπορικές εργασίες[διατήρηση των χρημάτων τους ανέπαφα κυνηγώντας την αύξηση τους].Εφόσον ο δανειζόμενος τα αξιοποιήσει σωστά,μπορεί να κερδίσει απο εκεί που δεν θα κέρδιζε τίποτα όντας απένταρος.
Ο Θαλής εξοικονόμησε λίγα χρήματα για να νοικιάσει τα ελαιουργεία[οκ,πρέπει και να...δανείστηκε είναι πολλά τα ελαιουργεία δύο πόλεων για να τα σκουπίσεις με εξοικονόμηση]κι απ'αυτά πλούτισε.Η κριτική του Αριστοτέλη δεν στρέφεται κατά της φούσκας,σύγχρονο- διαχρονικό γνώρισμα του καπιταλισμού,αλλά αντιθέτως κατά της...επιτέλεσης του σκοπού της χρηματιστικής:Καλή ζωή εξασφαλίζεται,αλλά όχι σύμφωνη με το Αριστοτελικό ευ ζην.Στο ότι αυτή η καλή ζωή συνάπτεται με την περιουσία,συνοδεύει και την ενοχλητική μερικές φορές επιδεικτική κατανάλωση των πλουσίων.Αλλά γι'αυτό φταίει το καθαυτό χρήμα?Μπορείς ν'αγοράσεις πέντε μπουκάλια κρασί και να καλέσεις δυο εταίρες,μπορείς και να πας σε πέντε θεατρικές παραστάσεις και ν'αγοράσεις άλλα τόσα βιβλία.
Απο την άλλη,ο Αριστοτέλης δέχεται ότι η ενασχόληση με τα δημόσια κοινά προϋποθέτει ελεύθερο χρόνο και πνευματική ανάπτυξη,πράγματα που δεν έχουν οι τεχνίτες κι οι χειρωνάκτες.Και το εμμονικό κυνήγι για κέρδη βέβαια δεν αφήνει χρόνο,γιατί δεν υπάρχει όριο.Επιπλέον όμως καταδικάζεται και το αφύσικο του καθ'εαυτού σκοπού για αύξηση κερδών,σε αντίθεση με την αυτάρκεια που π.χ. αρκείται στο να γεμίζει το στομάχι της.Οριο όμως είναι το στομάχι του καθενός.[απο την ίδια του τη φύση ο άνθρωπος δεν ευχαριστιέται με τα ίδια πράγματα].
Κακό όριο σίγουρα είναι το μονοπώλιο.Στη περίπτωση του Θαλή αυτό έγκειται σε αποκλειστική πληροφόρηση,την οποία όμως την εξασφάλισε το γενικότερο...μονοπώλιο της αστρολογίας,διότι δεν γίνονται εύκολα πολλοί αστρολόγοι...Ναι μεν ο Θαλής''πλούτισε'',όμως νοίκιασε τα ελαιουργεία με λίγα χρήματα που κανείς-εκτός απ'αυτόν- δεν πρόσφερε περισσότερα[οι ενοικιάζοντες στον Θαλή κέρδισαν τη στιγμή που κανείς δεν πρόσφερε περισσότερα κι έχασαν γιατί απλά ο κάθε ένας μόνος του δεν είχε στη κατοχή του όλα τα ελαιουργεία] κι επιπλέον εξυπηρέτησε μιαν αυξημένη ζήτηση,απ΄την οποία οι υπενοικιάζοντες βγάλαν κι αυτοί κέρδος,χώρια ότι πήρε την εκδίκηση του με εργαλεία της αγοράς,αφού απέδειξε ότι μπορεί να πλουτίσουν κι όσοι...δεν το θέλουν αλλά το επιδιώκουν[η επιδίωξη του κέρδους ευνοεί ανεπαισθήτως τη κοινωνία και ''κάποιες φορές'' κι αυτές είναι οι συχνότερες].Βέβαια ο Θαλής δεν πήρε ρίσκο:μονοπωλιακή η πληροφόρηση ,απουσία ανταγωνισμού.
Ο μονοπωλιακός αγοραστής σιδήρου στη Σικελία[στον οποίο κάποιοι είχαν καταθέσει χρήματα,εν είδει μετοχών,ίσως?]πουλούσε''μόνο αυτός'' ,όταν έμποροι απο άλλα εξωσικελικά κέντρα εμφανίστηκαν.Πως πουλούσε?Μη ανεβάζοντας τη τιμή.Διπλασίασε το κέρδος του εξυπηρετώντας πελάτες που επωφελήθηκαν των χαμηλότερων τιμών.Βέβαια ο Διόνυσος των Συρακουσών τον ξαπέστειλε,αλλά δεν του κατέσχεσε τα κέρδη...Εννοείτε ότι τα κατατεθημένα χρήματα θα μπορούσαν επίσης να είναι''νόμισμα εκ νομίσματος''.Επίσης εδώ υπάρχει και ρίσκο[σε αντίθεση με τον Θαλή],καθότι επιτρεπόταν η πρόσβαση στην αγορά σιδήρου και σε άλλους εξωχώριους εμπόρους.
Η εξυπηρετική ενδελέχεια του εμπορίου είναι το χρήμα-νόμισμα και παραμένει χρήμα στα χέρια,είτε είναι νόμισμα εκ νομίσματος είτε νόμισμα εκ εμπορίου,πάντα υπό το πρίσμα του αριστοτελικου διαχωρισμού χρηματιστική/καπηλική κι όχι υπό το πρίσμα αποταμίευση κεφάλαια/δανεικά
Απο την άλλη,ο Αριστοτέλης δέχεται ότι η ενασχόληση με τα δημόσια κοινά προϋποθέτει ελεύθερο χρόνο και πνευματική ανάπτυξη,πράγματα που δεν έχουν οι τεχνίτες κι οι χειρωνάκτες.Και το εμμονικό κυνήγι για κέρδη βέβαια δεν αφήνει χρόνο,γιατί δεν υπάρχει όριο.Επιπλέον όμως καταδικάζεται και το αφύσικο του καθ'εαυτού σκοπού για αύξηση κερδών,σε αντίθεση με την αυτάρκεια που π.χ. αρκείται στο να γεμίζει το στομάχι της.Οριο όμως είναι το στομάχι του καθενός.[απο την ίδια του τη φύση ο άνθρωπος δεν ευχαριστιέται με τα ίδια πράγματα].
Κακό όριο σίγουρα είναι το μονοπώλιο.Στη περίπτωση του Θαλή αυτό έγκειται σε αποκλειστική πληροφόρηση,την οποία όμως την εξασφάλισε το γενικότερο...μονοπώλιο της αστρολογίας,διότι δεν γίνονται εύκολα πολλοί αστρολόγοι...Ναι μεν ο Θαλής''πλούτισε'',όμως νοίκιασε τα ελαιουργεία με λίγα χρήματα που κανείς-εκτός απ'αυτόν- δεν πρόσφερε περισσότερα[οι ενοικιάζοντες στον Θαλή κέρδισαν τη στιγμή που κανείς δεν πρόσφερε περισσότερα κι έχασαν γιατί απλά ο κάθε ένας μόνος του δεν είχε στη κατοχή του όλα τα ελαιουργεία] κι επιπλέον εξυπηρέτησε μιαν αυξημένη ζήτηση,απ΄την οποία οι υπενοικιάζοντες βγάλαν κι αυτοί κέρδος,χώρια ότι πήρε την εκδίκηση του με εργαλεία της αγοράς,αφού απέδειξε ότι μπορεί να πλουτίσουν κι όσοι...δεν το θέλουν αλλά το επιδιώκουν[η επιδίωξη του κέρδους ευνοεί ανεπαισθήτως τη κοινωνία και ''κάποιες φορές'' κι αυτές είναι οι συχνότερες].Βέβαια ο Θαλής δεν πήρε ρίσκο:μονοπωλιακή η πληροφόρηση ,απουσία ανταγωνισμού.
Ο μονοπωλιακός αγοραστής σιδήρου στη Σικελία[στον οποίο κάποιοι είχαν καταθέσει χρήματα,εν είδει μετοχών,ίσως?]πουλούσε''μόνο αυτός'' ,όταν έμποροι απο άλλα εξωσικελικά κέντρα εμφανίστηκαν.Πως πουλούσε?Μη ανεβάζοντας τη τιμή.Διπλασίασε το κέρδος του εξυπηρετώντας πελάτες που επωφελήθηκαν των χαμηλότερων τιμών.Βέβαια ο Διόνυσος των Συρακουσών τον ξαπέστειλε,αλλά δεν του κατέσχεσε τα κέρδη...Εννοείτε ότι τα κατατεθημένα χρήματα θα μπορούσαν επίσης να είναι''νόμισμα εκ νομίσματος''.Επίσης εδώ υπάρχει και ρίσκο[σε αντίθεση με τον Θαλή],καθότι επιτρεπόταν η πρόσβαση στην αγορά σιδήρου και σε άλλους εξωχώριους εμπόρους.
Η εξυπηρετική ενδελέχεια του εμπορίου είναι το χρήμα-νόμισμα και παραμένει χρήμα στα χέρια,είτε είναι νόμισμα εκ νομίσματος είτε νόμισμα εκ εμπορίου,πάντα υπό το πρίσμα του αριστοτελικου διαχωρισμού χρηματιστική/καπηλική κι όχι υπό το πρίσμα αποταμίευση κεφάλαια/δανεικά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου