Και απ'τον θεόν κινούμενος άρχισε και τραγούδι
έβγαλε,εκείθε πιάνοντας,που μέρος των Αργείων,
αφού τες σκηνές έκαψαν,με τα καράβια φύγαν,
κι οι άλλοι με τον ένδοξον εμέναν Οδυσσέα
των Τρώων εις την αγορά,μες τ'άλογο κρυμμένοι
τι το'χαν εις την ακρόπολι μόνοι τους συρ'οι ΤρώεςΟδύσσεια/Ραψωδία θ
Ο Κομνηνός Πυρομάγλου εξορίζεται απο το καθεστώς της 4ης αυγούστου στη Σίκινο λόγω της συμμετοχής του στην επιτροπή αντιδικτατορικής πρωτοβουλίας του Θ.Σοφούλη.Με παρέμβαση του γαλλικού παράγοντα στέλνεται στο Παρίσι,συνδέεται με τον Πλαστήρα και το 1941 επανέρχεται στην Ελλάδα με εντολή να οργανώσει αντίσταση.Αναλαμβάνει την υπαρχηγία του ΕΔΕΣ,''ζει απο τα μέσα'' τα τρικυμιώδη γεγονότα της εποχής κι αφήνει τις μαρτυρίες του στο βιβλίο ''Δούρειος Ιππος,Η εθνική και πολιτική κρίση κατά την κατοχή''.
Σε τόσο τρικυμιώδεις ιστορικές εποχές,η πολλαπλότητα των επιτελέσεων που συγκροτούν την ιστορία είναι εγγενώς περίπλοκη,παρόλα αυτά ο Πυρομάγλου επικρίνει αβίαστα την βρετανική ανάμειξη στα ζητήματα της ελληνικής εσωτερικής πολιτικής:Ο στόχος των Αγγλων ήταν η επιστροφή του βασιλιά Γεώργιου κι η γραμμή αυτή ήταν ξεκάθαρη και προσχεδιασμένη,αδιαφορώντας εαν αυτό έδινε επιχειρήματα στην εαμική προπαγάνδα που οδηγούσε σε όξυνση των παθών και τελικά στο ξέσπασμα εμφυλίου πολέμου.
Ο Πυρομάγλου ορίζει και χρονικά και με ''αποδείξεις'' την εκδήλωση αυτής της γραμμής,παρουσιάζοντας την μέσα απο το βιβλίο του βρετανού ταξίαρχου/αρχηγού της συμμαχικής βρετανικής στρατιωτικής αποστολής στα βουνά της Ελλάδας,Εντυ Μάγιερς:
Η γραμμή αυτή διαγράφεται καθαρά απο τον απρίλιο του 1943.Ο ταξίαρχος Εντυ Μάγιερς,μας την εκθέτει καθαρά:
Την τελευταία βδομάδα του απριλίου έλαβα τις πρώτες πολιτικές οδηγίες.Οι σημειώσεις που κράτησα,εν παραφράσει,περιλαμβάνουν τα εξής:''Ο βασιλεύς της Ελλάδος Γεώργιος είναι και θα εξακολουθήσει να θεωρείται ο νόμιμος ανώτατος άρχων του ελληνικού κράτους,μέχρι της στιγμής κατά την οποίαν το ελληνικό σύνταγμα τυχόν θα ετροποποιείτο ως αποτέλεσμα της ελευθέρας εκφράσεως της θελήσεως του ελληνικού λαού,υπό συνθήκας ηρεμίας.Η βρετανική κυβέρνηση οφείλει προφανώς στον βασιλέα της Ελλάδας μεγάλη ευγνωμοσύνη διότι παρέμεινε σταθερά πιστός σύμμαχος,ιδίως κατά το 1941,οπότε αν η Ελλάς συνθηκολογούσε,θα απέφευγε την κατάληψη της μικράς χώρας της απο τις γερμανικές ορδές.
Ενώ,συνεπώς,εμείς οι ευρισκόμενοι στα ελληνικά βουνά είμεθα εξουσιοδοτημένοι να υποστηρίξουμε οιονδήποτε και πάσα κίνηση αντιστάσεως η οποία μάχεται ενεργώς ή προετοιμάζεται για να πολεμήσει εναντίον του κοινού εχθρού,δεν πρέπει να επιτρέψουμε οποιαδήποτε δυσφήμηση του ονόματος του βασιλέως ή της εξόριστης κυβέρνησης,να περάσει απαρατήρητη.Οφείλουμε να τονίζουμε ότι,όχι μόνο κατά το διεθνές δίκαιο αλλά και κατά το ελληνικό σύνταγμα,ο βασιλεύς της Ελλάδας είναι ακόμα ο νόμιμος ανώτατος άρχων του κράτους.
Αυτό εξηγεί την συνεχή ενίσχυση μας προς όλες τις ομάδες του ΕΛΑΣ και ΕΑΜ που πολεμούν εναντίον του άξονος.Επειδή όμως φαίνεται αδύνατος ο διαχωρισμός ΕΛΑΣ και ΕΑΜ του οποίου οι πολιτικοί σκοποί είναι αντίθετοι προς τους σκοπούς των πλέον μετριοπαθών κινήσεων στην Ελλάδα,οι αρχές του Καίρου κρίνουν ότι μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος ο εμφύλιος πόλεμος είναι σχεδόν αναπόφευκτος''.
Απάντησα στο Κάιρο ότι ο ενδεχόμενος εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα δεν πρέπει απαραιτήτως να καταστεί και αναπόφευκτος.Υπογράμμισα εντόνως τον έμφυτο ατομικισμό όλων των Ελλήνων και την αποστροφή που νιώθουν προς την δικτατορία είτε είναι της δεξιάς είτε είναι της αριστεράς.
Προέτρεψα επιμόνως:Εαν η βρετανική κυβέρνηση μπορούσε να πείσει τον βασιλέα της ελλάδος ν'ανακοινώσει ότι δεν θα επανήρχετο επί ελληνικού εδάφους παρά μόνον εαν και όταν ο ελληνικός λαός με ελεύθερο δημοψήφισμα,υπο συνθήκας γαλήνης,εξέφραζε την επιθυμία του να επανέλθει ως συνταγματικός βασιλεύς,θα μπορούσε να εξουδετερωθεί τελείως η προπαγάνδα του ΕΑΜ.
Τι το αυτονόητο έλεγαν οι πολιτικές οδηγίες που έλαβε ο Μάγιερς και ερέθισαν τον Πυρομάγλου τόσο πολύ ώστε να τις κραδαίνει,υποτίθεται,ως λάβαρα αποδείξεων του στημένου παιχνιδιού απο μέρους του βρετανικού παράγοντα;Το σύνταγμα θα τροποποιηθεί ως αποτέλεσμα της ελεύθερης έκφρασης του λαού.Αυτό έμοιαζε αόριστο κι έτσι ο Μάγιερς προτρέπει την αγγλική πολιτική να συγκεκριμενοποιήσει την άποψη της,ανακοινώνοντας δημοψήφισμα επί του θέματος και προφανώς όχι ελεύθερες εκλογές κομμάτων,που θέλοντας και μη[αφού τ'αντιβασιλικά αισθήματα ήταν πάνδημα]θα έπρεπε να πάρουν θέση επί του ζητήματος.
Είτε πρώτα δημοψήφισμα για το θέμα της βασιλείας είτε εκλογές και μετά δημοψήφισμα για το πολιτειακό,αυτονόητο είναι ότι θα έπρεπε να γίνουν σε ήρεμες κατά το δυνατόν συνθήκες,άρα η οποιαδήποτε δυσφήμηση ή προπαγάνδα που προκαταλαμβάνει τις διαθέσεις του εκλογικού σώματος,για τον βρετανικό παράγοντα δεν είναι ανεκτές.Πρώτιστο μέλημα είναι ο αγώνας κατά των δυνάμεων του άξονα και σύμμαχος μας είναι ο οποιοσδήποτε τον πολεμά.Ο Γεώργιος δεν συνθηκολόγησε με τον άξονα,άρα όπως είναι σύμμαχος του σκοπού μας ο βασιλιάς,το ίδιο είναι και ο ελας.Ο ελας όμως δεν μπορεί ν'αποκοπεί απο την πολιτική καθοδήγηση του ''εξτρεμιστικού'' εαμ,κι άρα κρίνουμε[προβλέπουμε]ότι μετά την απελευθέρωση αυτή η αδιαλλαξία θα οδηγήσει σε εμφύλιο.
Πρόβλεψη λοιπόν έκανε ο βρετανικός παράγοντας ως προς κάτι που κατά την κρίση του ήταν μη αντιστρέψιμο.Η απάντηση του Μάγιερς που προσπαθεί να δείξει ότι η κατάσταση μπορεί ν'αναστραφεί,δεν υπονομεύεται εν είδει ''αυτοεκπληρούμενης ιστορικής ειρωνείας'' απο το επιχείρημα που χρησιμοποιεί για να στηρίξει την δική του συλλογιστική,το επιχείρημα/διάγνωση σχετικά με τον έντονο και έμφυτο...ατομικισμό των ελλήνων [που αποστρέφεται την δικτατορία οιασδήποτε απόχρωσης];Κάτι τόσο έντονο κι έμφυτο,αποκλείει την ομαλή συνεργασία των διάφορων αντάρτικων ομάδων.Ναι μεν αποκρούει το σκιάχτρο του φόβου περί κομουνιστικού κινδύνου που δήθεν μπορεί να επιβληθεί τόσο εύκολα σε λαό κατά βάση ατομιστή,όμως οι αντιζηλίες των διαφόρων ομάδων που συνενώνουν,πέρα απο την ανάγκη του αντιστασιακού αγώνα,και προσωπικές φιλοδοξίες ατόμων που μπαίνουν κάτω απο την ομπρέλα μιας αντάρτικης οργάνωσης,μόνο αυξανόμενα πάθη προμηνύει.
Και για του λόγου το αληθές,ο Πυρομάγλου περιγράφει στη συνέχεια ποιός επεξεργάσθηκε και κατέστησε τον εμφύλιο αναπόφευκτο.Ποιοί εσωτερικοί παράγοντες,πέραν εννοείται των προκαθορισμένων μεθόδων και λύσεων του εσωτερικού ελληνικού προβλήματος που υποτίθεται είχε ήδη προκαθορίσει το Λονδίνο:
ΣΥΣΚΕΨΙΣ ΛΙΑΣΚΟΒΟΥ[σελ.72]:
Στις 24 Μαίου 1943,ο συνταγματάρχης Γουντχάουζ εζήτησεν απο το αρχηγείο του ΕΔΕΣ να λάβει μέρος σε μια σύσκεψη μεταξύ της ΒΣΑ,του αρχηγείου του ΕΛΑΣ και ημών.Η σύσκεψη έλαβε χώρα στο Λιάσκοβο της δυτικής Θεσσαλίας στις 6 Ιουνίου 1943.Ο ταξίαρχος Μάιερς κι ο Γουντχάουζ αντιπροσώπευαν το ΣΜΑ.Ο στρατηγός Σαράφης και ο Τζήμας τον ΕΛΑΣ.Ο στρατηγός Ζέρβας κι ο Πυρομάγλου τον ΕΔΕΣ.Δυο ζητήματα ετέθησαν προς συζήτησιν: α] Το σύμφωνο των εθνικών ομάδων ελλήνων ανταρτών,μεταξύ στρατηγείου μέσης ανατολής απο τη μια και ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ απο την άλλη. β]Στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Το σύμφωνο που είχε προτείνει ο ΣΜΑ και το οποίο το αρχηγείο του ΕΔΕΣ είχε υπογράψει,ο ΕΛΑΣ δεν το εδέχθη και παρουσίασε δικό του σχέδιο συμφώνου,το οποίον περιείχε ευνοϊκούς όρους για το ΕΑΜ.Ο Πυρομάγλου ανέλυσε και κατέκρινε το υποβληθέν απο τον ΕΛΑΣ σχέδιο συμφώνου το οποίον,υπογραφόμενον ως είχε,έδιδε πλείστα όσα πλεονεκτήματα στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ,και ζήτησε ορισμένες βασικές μετατροπές.Οι αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣ αφού απήντησαν στον Ζέρβα,έμειναν ανένδοτοι πάνω στην αλλαγή του συμφώνου.Αφέθη να υποβληθή στο ΣΜΑ.
Ανένδοτοι οι του ΕΛΑΣ λοιπόν,αν κι ο Πυρομάγλου δεν παρεθέτει καθόλου λεπτομέρειες για τα ποιόν των πλεονεκτημάτων που ζητούσε το ΕΑΜ.
Στο σχέδιο όμως του ΕΛΑΣ ο Πυρομάγλου αναφέρεται στην ελασίτικη αναγνώριση της ΒΣΑ και του στρατηγείου μέσης ανατολής ως προϊστάμενης αρχής-μέχρι ν'αποκαλύψει το...ιδιοτελές αυτής της υποχώρησης του ΕΛΑΣ:
Ο ΕΛΑΣ αναγνώριζε,ως προϊστάμενη του αρχή,το στρατηγείο μέσης ανατολής και την ΒΣΑ ως αντιπρόσωπο του στα βουνά της Ελλάδος.Αυτό εσήμαινε πολλά.Βέβαια εσήμαινε και αναγνώριση του ΕΛΑΣ απο το ΣΜΑ.Αλλά ο ΕΛΑΣ υπήγετο πλέον υπό τις διαταγές του ΣΜΑ και θα εδέχετο τις διαταγές του ΒΣΑ για την εν γένει δράσι του.Υστερα απο τα πραξικοπήματα βίας,την αντιβρετανική πολιτική και την αδιάλλακτη στάση των αρχηγών του ΕΛΑΣ,οι οποίοι δεν ανεγνώριζαν άλλη αρχή παρά μόνον την αρχή ''του κυριάρχου ελληνικού λαού'',η απότομη αυτή αλλαγή δεν μπορούσε παρά να προκαλέσει έκπληξη.
Προκάλεσε έκπληξη λοιπόν η υπαγωγή του ΕΛΑΣ σε συμμαχική αρχή[δηλαδή ο διαχωρισμός ελας και εαμ τον οποίο κι η βρετανική πολιτική έκρινε σχεδόν αδύνατον],καθότι η θέση του επιβαρυνόταν απο τα παρελθόντα πραξικοπήματα βίας[δηλαδή οι σκοποί του ήταν αντίθετοι προς τις πλέον μετριοπαθείς κινήσεις στην ελλάδα,όπως εκτιμούσε η βρετανική πολιτική]που πρόθεση τους είχαν την αυτοανακήρυξη του ως τη μοναδική αντιπροσωπευτική φωνή της''λαϊκής κυριαρχίας''.
Ομως,όπως προαναφέρθηκε,η στάση αυτή ήταν ευεξήγητη:
Ετσι διαφαίνετο κάθε μέρα και πιο καθαρά ότι το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ εγκατέλειπε την δυναμική γραμμή και εστρέφετο προς τη γραμμή της συνεργασίας ή τουλάχιστον της συνυπάρξεως.Επρόκειτο περί πραγματικής αλλαγής,άραγε,ή περί απατηλού ελιγμού;
Τα αίτια αυτής της απότομης αλλαγής θα πρέπει να τ'αναζητήσουμε σε άλλον τομέα κι όχι μόνο στο στοιχείο των εφοδίων απο τους συμμάχους.Το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ είχε ήδη υπό την κατοχή του το μεγαλύτερο μέρος του ελαφρού οπλισμού που ο ελληνικός στρατός δεν παρέδωσε στους γερμανούς και ιταλούς και έκρυψε σε όλη την ελληνική ύπαιθρο.
Εαν ήταν δυνατόν να συμβουλευθούμε τις επίσημες στατιστικές των ρίψεων στην Ελλάδα και ειδικά αυτών που ερρίφθησαν για τον ΕΛΑΣ,θα απεδεικνύετο ότι τα εφόδια,το υλικό κι η οικονομική ενίσχυση που έλαβε ο ΕΛΑΣ απο το ΣΜΑ ήσαν δευτερευούσης σημασίας εν συγκρίσει με εκείνα που είχεν ή και απέσπα επιτόπου,ώστε να δεχθή τέτοια διάσπαση ή και αλλαγή,έστω κι επιφανειακή της εθνικής και πολιτικής του γραμμής.
Θα μπορούσε κανείς να στραφεί,για ν'αναζητήσει τα αίτια της αλλαγής του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ,προς τις συζητήσεις των διαφόρων εαμο-ελασιτικών συγκεντρώσεων και των κομμουνιστικών πυρήνων.Απο του Μαρτίου,κυρίως,μέχρι του τέλους Μαίου,σε όλες τις συγκεντρώσεις και τις συζητήσεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ της υπαίθρου,οι διαμαρτυρίες κι η αγανάκτηση εξεδηλώνοντο ανοικτά εναντίον των μεθόδων ορισμένων ηγετικών στελεχών του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.Πολλές φορές χαρακτηρίσθηκαν κι ως φασιστικές,και εζητήθη επανόρθωσις και αλλαγή.
Σοβαρός αριθμός μεταξύ των ανταρτών του ΕΛΑΣ εξεδήλωσε την διάθεσι ή ακόμα κι εγκατέλειψε τις ομάδες του ΕΛΑΣ.Οι ορεινοί πληθυσμοί εξεδήλωναν παντοιοτρόπως της δυσαρέσκεια ή την αποδοκιμασία τους.Σε όλα αυτά,η ηγεσία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ δεν ήταν δυνατόν να μείνει αδιάφορη.
Ενας άλλος λόγος της στροφής του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ήταν κι η ανάγκη της νομιμότητας και προπαντώς της αναγνωρίσεως απο το συμμαχικό στρατηγείο μέσης ανατολής.Η στροφή αυτή εκδηλώνεται τη στιγμή,ακριβώς,που στας Αθήνας οι πολιτικοί αρχηγοί,άλλοι σιωπηρώς κι άλλοι εμφανώς,προωθούν τον Ι.Ράλλη στην πρωθυπουργία της κυβερνήσεως Αθηνών και στον σχηματισμό των ταγμάτων ασφαλείας,κι εμφανίζονται αντιμοναρχικοί απέναντι της κυβερνήσεως του Καίρου,αντι-αντιστασιακοί έναντι του εθνικού αγώνος των τριών οργανώσεων αντιστάσεως,ΕΑΜ-ΕΛΑΣ,ΕΔΕΣ,ΕΚΚΑ.
Αλλά μήπως η μονοπώληση κι η...ατομικοφροσύνη αφορούσε μόνο τους εαμίτες/ελασίτες;Φυσικά και όχι.Γράφει ο Πυρομάγλου για τις αντιδράσεις του Ζέρβα μετά τη σύσκεψη του Λιασκόβου[σελ.76],αφού προηγουμένως έχει εκθέσει τα της διάσπασης μεταξύ του εδες αθηνών και του εδες των βουνών,μετά την συγκατάθεση προς την κυβέρνηση Ράλλη πολιτικών στελεχών-αντίθετων κι ενάντια στον συμμαχικό αγώνα που ζητούσε το στρατηγείο της μέσης ανατολής-,που με το πρόσχημα του ''κομμουνιστικού κινδύνου'',επεδίωκαν την επικράτηση πολιτικών κύκλων,μετά την απελευθέρωση.Γράφει με παράπονο ο Πυρομάγλου:Η ιστορία του ΕΔΕΣ Αθηνών θα πρέπει να γραφεί ανεξάρτητα απο τη δράση των ΕΔΕΣ των βουνών και της υπαίθρου.Θ'αποδειχθεί έτσι η πραγματική δράση των μεν,η νωχέλεια των δε,η οποία διευκόλυνε τις ενέργειες των προδοτών πρώην εδεσιτών,και τέλος τα θλιβερά και καταστρεπτικά αποτελέσματα που είχαμε εξαιτίας των ενεργειών της προδοτικής μερίδος του ΕΔΕΣ,σε ότι αφορά την δημοκρατική παράταξη.]:
Ο στρατηγός Ζέρβας δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένος απο την τροπή που έπαιρναν τα πράγματα.Κατέβαλε κάθε προσπάθεια να πείσει την ΒΣΑ να διακόψει κάθε σχέση με το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και ν'αναγνωρίσει ως μόνη κίνηση αντιστάσεως την οργάνωση του ΕΔΕΣ.Αυτό σήμαινε ν'αναγνωρισθεί ο Ζέρβας ως η μόνη εθνική αντιστασιακή αρχή.Η ΒΣΑ απέφυγε να εμπλακεί στη συζήτηση αυτή.
Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις αρχίζουν,λαμβάνουν μέρος και οι τρεις Οργανώσεις[ΕΛΑΣ,ΕΚΚΑ,ΕΔΕΣ]που συνεργάστηκαν όπου απαιτήθηκε,οι διαταγές απο το στρατηγείο μέσης ανατολής εξετελέσθησαν μέχρι κεραίας κι οι αντικειμενικοί πολεμικοί σκοποί των επιχειρήσεων ήταν επιτυχείς.Γράφει σχετικώς ο Πυρομάγλου:
Απεδείχθη ότι η αντίσταση μόνο ενωμένη ήταν σε θέση ν'ανταποκριθεί στην εθνική της αποστολή.Στον πολιτικό τομέα,η επιτυχία των στρατιωτικών επιχειρήσεων,ξεκαθάρισε τη κατάσταση.Καταδίκασε τις προσωπικές ή κομματικές φιλοδοξίες,απ'όπου κι αν προήρχοντο.Η εθνική ενότητα επεβλήθηκε απο τα κάτω,απο τον κόσμο των ανταρτών,με τον τρόπο που πολέμησε και από τους ορεινούς πληθυσμούς με τον ενθουσιασμό με τον οποίο υπηρέτησε τις επιχειρήσεις και χαιρέτησε την επιτυχία των.Ισως η διαπίστωση αυτή να δημιούργησε την ανάγκη δυναμικής επιβολής,λίγους μήνες αργότερα.
Ωπα,εδώ κόβεται η μελλοντική επιβολή,χωρίς να διευκρινίζεται απο ποιούς και γιατί.Μάλλον το γιατί είναι προφανές[χάνεται ο έλεγχος εκ των άνω καθοδηγητών],αλλά για το ποιούς,μεταξύ πολλών άλλων,αφορά αυτή η αιχμή,που αλλού να πάει το μυαλό εκτός απο την κομματική γραμμή του κκε,τους εξτρεμιστές όπως ονομάζονταν τότε,τα μέλη του κκε που πίστευαν ότι ο εθνικός αγών κι η κοινωνική επανάστασις έπρεπε να διεξαχθούν ταυτοχρόνως,έστω κι αν επρόκειτο για το δεύτερο να χρησιμοποιηθεί βία,διαρκούσης της κατοχής.
Ο Ζέρβας συνεχίζει να τσινάει,ακόμη και μετά τα επιτυχή σαμποτάζ των ανταρτών[σελ.78]:
Ο Γουντχάουζ μας επληροφόρει ότι απεφασίσθη η δημιουργία κοινού γενικού στρατηγείου ανταρτών.Ο ρόλος του θα ήταν,ο συντονισμός των στρατιωτικών επιχειρήσεων και η οργάνωσις διοικήσεως των ελευθέρων ορεινών περιοχών.Ως έδρα ορίσθη το Περτούλι,στην ορεινή δυτική Θεσσαλία.Ο ταξίαρχος Μάιερς ζήτησε απο τον στρατηγό Ζέρβα να διορίσει δυο μόνιμους αντιπροσώπους μεταξύ των ανωτέρων αξιωματικών του ΕΔΕΣ.Ο στρατηγός Ζέρβας,παρά τις βασικές αντιρρήσεις του,υπέγραψε το σύμφωνο και όρισε ως αντιπροσώπους του ΕΔΕΣ τον ταγματάρχη Γκικόπουλο και τον στρατηγό Μαυρομάτη και αργότερα,αντί του τελευταίου,τον συνταγματάρχη Ραυτόπουλο.Πλην του Γκικόπουλου,οι άλλοι δυο ανώτεροι αξιωματικοί δεν ήταν σε θέση ν'ανταποκριθούν στα δύσκολα καθήκοντα της αποστολής τους.
Για να υπογραμμίσει τη δυσαρέσκεια του και προπαντός για να διατηρήσει όλη τη πρωτοβουλία της πολιτικής του,και εις βάρος του γενικού στρατηγείου ακόμη,προτίμησε να ορίσει αξιωματικούς χωρίς τις ειδικές ικανότητες,τις απαραίτητες για ν'αντιμετωπίσει την αντιπροσωπεία του ΕΛΑΣ και να υπερασπίσει τις θέσεις του ΕΔΕΣ.
Εδώ δεν υπάρχει μια αντίφαση εν σχέσει με το πως επιζητάς την όποια διατήρηση της επιρροής σου,και μάλιστα εις βάρος του γενικού στρατηγείου,ορίζοντας ανεπαρκείς αντιπροσώπους που δεν δύνανται να υπερασπίσουν τις θέσεις σου σ'αυτό το κοινό στρατηγείο,ανοίγοντας τον δρόμο στο καβαλίκεμα σου απο το εαμ;Οχι,δεν υπάρχει:Κανείς εκ των αντάρτικων ομάδων δεν μοιάζει να πίστευε σε μια τέτοια συμφωνία που δεσμευτικά κι υπό την συμμαχική βούλα θα προσδιόριζε τις επιχειρησιακές αξιώσεις τους[και τις μετακατοχικές φιλοδοξίες τους].Και πράγματι αυτή η συμφωνία ποτέ κατ'ουσίαν δεν εφαρμόστηκε.
Οι όποιες πιθανές αντιζηλίες λόγω ατομικοφροσύνης[βλέπε περηφάνειας,κατά το διαχρονικό λεξιλόγιο της ηθικολογίας]του Πυρομάγλου[ή απλά ο ρομαντισμός του],εφόσον υφίστανται πράγματι,επηρεάζουν την όποια κρίση του,αλλά σκοπός της παρούσας επιλεκτικής παρουσίασης της μαρτυρίας ενός ανθρώπου που έζησε εκείνα τα δύσκολα χρόνια,είναι να καταδειχθούν τα διάσπαρτα και στον πλέον αδαή ψήγματα που αντιβαίνουν στην εύκολη ιστορική ερμηνεία περί ενορχηστρωμένου αγγλικού σχεδίου του διαίρει και βασίλευε με σκοπό την επαναφορά του Γεωργίου-όχι ότι κάτι τέτοιο προφανώς δεν υπήρχε,αλλά απλώς για να καταδειχθεί ότι όταν το χωράφι σου είναι σπαρμένο απο καιρό για να εξυπηρετήσει τα όποια ξένα συμφέροντα,οι βασικές ευθύνες δεν βαραίνουν τον θεριστή.
Ο Πυρομάγλου διαφωνεί ανοιχτά με τον Ζέρβα:Παρετήρησα στον στρατηγό Ζέρβα ότι δεν συμφωνούσα πλήρως με τις απόψεις του.Προσεπάθησα ν'αποδείξω ότι επιθετικότις,με διακοπή σχέσεων με το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ,δεν θα ήταν ενδεδειγμένη,τουλάχιστο για τη στιγμή εκείνη.Θα είχαμε εμφύλιο σύγκρουσι και αριθμητικώς είμεθα σε μειονεκτική θέση.Επί πλέον,μια παρόμοια στάσις εκ μέρους του ΕΔΕΣ θα διηυκόλυνεν αυτομάτως την πολιτική του ΚΚΕ,και της βασιλόφρονως παρατάξεως.Μια ένοπλος ρήξις με το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ θα εζημίωνε την εθνική αντίσταση και έπρεπε να αποφευχθή πάση θυσία.
Κατά τη γνώμη μου η γραμμή του ΕΔΕΣ θα έπρεπε να στραφή προς την εξής κατεύθυνση:
Να καταβληθή κάθε προσπάθεια να διατηρήσουμε και ν'αναπτύξουμε τις επαφές μας με τα δημοκρατικά στοιχεία του ΕΑΜ,ιδιαίτερα τους στρατιωτικούς,τα οποία με την ανάπτυξη του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ αρχίζουν να παίζουν πρώτο ρόλο και μέχρις ενός σημείου να αντιδρούν,όπου είναι δυνατόν,προς τις κατευθύνσεις του ΚΚΕ.
Να υποχρεώσουμε το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ν'ακολουθήσει το δρόμο της ομαλής εξελίξεως πάνω σε μια εθνική γραμμή,τουλάχιστον στην αρχή.Εαν αυτό επιτυγχάναμε,οι επαναστατικές τάσεις του ΚΚΕ θα υφίσταντο,μοιραία,σημαντική ύφεση.Εαν,απεναντίας, το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ απεμονώνετο,η επιρροή του ΚΚΕ θα ηυξάνετο.Ετσι η υπαγωγή του υπό το συμμαχικό στρατηγείο μέσης ανατολής κι ο μεγαλύτερος προσανατολισμός του προς την εθνική αντίσταση,θα ήταν βασικό εμπόδιο στην ηγεσία του ΚΚΕ ν'αποκρύψει ή να εκδηλώσει,με εθνικά συνθήματα,τα σχέδια του επικρατήσεως.
Εφ'όσον μας ήταν αδύνατο να επηρεάσουμε κατά τον ένα ή τον άλλο τρόπο την πολιτική του ΚΚΕ,ο μόνος δρόμος που είχαμε ήταν να ενθαρρύνουμε και ν'αυξήσουμε,με λελογισμένη και διαρκή συνεργασία,το χάσμα μεταξύ των δημοκρατικών στοιχείων του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ.Ο καλύτερος τρόπος θα ήταν να ενθαρρύνουμε τις διαφωνίες μέσα στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και το ΚΚΕ,παρά να θεωρήσουμε το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ,στο σύνολο του,ως αντίπαλο.Ετσι το κοινό γενικό στρατηγείο ανταρτών ήταν το καλύτερο μέσον.Αυτό βέβαια δεν μας εμπόδιζε,σαν ΕΔΕΣ,να λαμβάνουμε,όπως και στο παρελθόν,όλες τις προφυλάξεις και τα μέτρα ασφαλείας.
Διακοπή σχέσεων με τον ΕΛΑΣ δεν ήταν ενδεδειγμένη για εκείνη την στιγμή.Πρέπει να υποχρεώσουμε το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ν'ακολουθήσει την ''εθνική γραμμή'',τουλάχιστον στην αρχή.Δηλαδή ο Πυρομάγλου μοιάζει να μην πολυπιστεύει ούτε κι ο ίδιος την βιωσιμότητα μιας τέτοιας τακτικής.Προτείνει την ακολούθηση της τακτικής που διαχωρίζει τον ΕΛΑΣ απο το ΕΑΜ-ένα διαχωρισμό που για την αγγλική εξωτερική πολιτική,έμοιαζε αδύνατος.Εναν διαχωρισμό που υποτιμούσε και τη νοημοσύνη των εαμικών,που αντιπρότειναν στη σύσκεψη του Λιασκόβου το αυτοκέφαλο του κοινού γενικού στρατηγείου που απλώς θα συνεργαζόταν[λελογισμένα] με το ΣΜΑ,καθότι η πρόταση Μάγιερς έβαζε υπό βρετανική κηδεμονία όλα τα σκέλη του αντάρτικου:''Εθνική αντίσταση''μεν,με βρετανική διοίκηση και προτεραιότητες δε.
Ελα όμως που και για το ΚΚΕ αυτή η αναγνώριση εκ μέρους των άγγλων εκείνη τη στιγμή[πολύ πριν το ''μοίρασμα'' στη Γιάλτα μεταξύ Τσόρτσιλ και Στάλιν],ήταν σημαντική για τους σκοπούς του:Ο Στάλιν διαλύει εκείνη ακριβώς την εποχή την κομμουνιστική διεθνή,με σκοπό να καθησυχάσει κάθε υπόνοια εκ μέρους των συμμάχων για επιπλέον επεκτατικές βλέψεις του.Το ΚΚΕ δεν έχει λόγο να διαταράξει την βρετανοσοβιετική συμμαχία.Μπορεί να συνεχίσει το αντάρτικο του χρησιμοποιώντας ως μέσο,προς επίρρωση της συμμόρφωσης του,το κοινό γενικό στρατηγείο και λαμβάνοντας τις δικές του προφυλάξεις,ανοίγοντας ταυτόχρονα τις πόρτες του ΕΛΑΣ σε όλο τον λαό.Η επανάσταση μπορεί να περιμένει για μετά την απελευθέρωση-κι αφού ήδη το ΚΚΕ θα έχει κερδίσει περισσότερες δάφνες εθνικής σύμπλευσης με τις ανάγκες της εποχής.
Ο Πυρομάγλου αναφέρει και τις πληροφορίες που είχε[και που ενισχύανε την οπτική της τακτικής που συνέστηνε]για ηγετικά στελέχη του κκε Θεσσαλίας που διαφωνούσανε με την γραμμή του πολιτικού γραφείου του ΚΚΕ.Ο Πυρομάγλου περιγράφει τις συναντήσεις του στο Περτούλι[σελ.81]με τους αρχηγούς και αξιωματικούς του ΕΛΑΣ:
Ο Μάιερς με πληροφόρησε ότι μετά την ανάδειξη του Σαράφη ως στρατιωτικού αρχηγού του ΕΛΑΣ,διάφοροι αξιωματικοί του ελληνικού στρατού προσεχώρησαν στον ΕΛΑΣ κι ανέλαβαν υπηρεσία.''Ευχάριστη ένδειξη'',είπα στον ταξίαρχο Μάγιερς,ο οποίος φαινόταν ευχαριστημένος.
Ο στρατηγός Σαράφης μου έδωσε την εντύπωση,αυτή τη φορά,ότι είχε χάσει τον αυθορμητισμό του και την παλιά του δημοκρατικότητα.Με το να θέλει να κάμη επίδειξη της επιβολής του,έδειχνεν ότι την είχε χάσει τελείως.
Ο Τζήμας,απ'εναντίας,εκυριάρχει της καταστάσεως,χωρίς καμιά επίδειξη.Μιλούσε λίγα,αλλά τα λόγια του φαινόταν να έχουν βαρύτητα.Και έξω απο τον Βελουχιώτη,όλοι οι άλλοι του ΕΛΑΣ μετέφεραν τις απόψεις του,τις συζητούσαν και τις ανέλυαν,με ένα επαναστατικό λεξιλόγιο.Στην πραγματικότητα ο Τζήμας ήταν το μάτι του πολιτικού γραφείου του ΚΚΕ κι αυτός έδιδε τη γραμμή.Κρατούσε την ισορροπία μεταξύ του κομμουνιστικού και μη κομμουνιστικού στοιχείου του ΕΛΑΣ,κτυπούσε τις υπερβολές της δεξιάς ή της αριστεράς.Η παρουσία του ήταν διαρκής υπόμνησις,στους μη κομμουνιστές,ότι η πραγματική των αρχή ήταν η κεντρική επιτροπή του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ,και το Πολιτικό γραφείο του ΚΚΕ η αρχή στους κομμουνιστές,προ παντός σ'εκείνους που δεν έκαμναν ''τον πραγματικό συγκερασμό'' μεταξύ εθνικισμού και μαρξισμού.
Ναι μεν με την ανάδειξη ως στρατιωτικού αρχηγού του Σαράφη εντάσσονται διάφοροι αξιωματικοί στον ΕΛΑΣ,αλλά είναι ο Τζήμας που,ως η πολιτική γραμμή του ΚΚΕ,τηρούσε τις ισορροπίες χωρίς οι αξιωματικοί του ΕΛΑΣ να αφήνουν στην άκρη το επαναστατικό τους λεξιλόγιο.Οσο για τους βέρους κομουνιστές,φρόντιζε να τους υπενθυμίζει τον συγκερασμό των εθνικών συμφερόντων με τον μαρξισμό,τηρώντας την τακτική του ΚΚΕ που επιζητούσε την αναγνώριση της αντιστασιακής του δράσης απο τον βρετανικό παράγοντα[σύμμαχο πλέον των σοβιετικών],χρησιμοποιώντας ως μέσο το κοινό γενικό στρατηγείο αλλά και την εθνική συνθηματολογία που ανταποκρινόταν στις κρίσιμες εκείνες περιστάσεις στη θέληση του λαού κι απ'την οποία αργότερα θα μπορούσε να βρεθεί σε θέση ισχύος ως ο κατεξοχήν εκπρόσωπος ''της λαϊκής θέλησης'' για πολιτικοκοινωνικές αλλαγές.
Ολοι μηρύκαζαν την γραμμή Τζήμα[την γραμμή ΚΚΕ],πλην Βελουχιώτη-μόνο στο πρόσωπο του Βελουχιώτη διαφαινόταν κάποιο χάσμα μεταξύ ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και ΚΚΕ και χωρίς αυτό φυσικά αυτόματα να σημαίνει ότι ο Βελουχιώτης ήταν κι εντός του πλαισίου των δημοκρατικών στοιχείων τα οποία στηριζόμενα απο την αντιεαμική πλευρά,θα οδηγούσαν σε ύφεση το ΚΚΕ.
Ο Πυρομάγλου γράφει για τον Βελουχιώτη:
Το αδιαφιλονείκητο γόητρο του στις τάξεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ τον έφερεν ως τον ενδεχόμενο αντίπαλο του πολιτικού γραφείου του ΚΚΕ,του οποίου δεν ήτο μέλος.Εξηρτάτο απ'αυτόν να αγνοήση τις αποφάσεις του τελευταίου ή και να το ανατρέψει.Με τον Μάρκο στη Μακεδονία,τον Ορέστη στην αττική,αλλά και μόνος,ήταν σε θέση να δώσει μια άλλη τροπή και εξέλιξη στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ,αντίθετη απ'αυτήν που ήταν στη σκέψη της ηγεσία του ΚΚΕ.
Παρέμεινεν,ωστόσο,πιστός στη πειθαρχία του κόμματος και υπετάσσετο στις διαταγές του κι όταν ακόμα δεν αντεπεκρίνοντο στην αντικειμενική πραγματικότητα.Ηταν πολύ δύσκολο να μετρήσει κανείς ποιο αίσθημα υπερτερούσε μέσα του,το εθνικό ή το επαναστατικό.Εν πάση περιπτώσει,η συναντίληψις,όχι πάνω στο περιεχόμενο αλλά πάνω στην ακολουθητέα γραμμή του εθνικού αγώνος και της πολιτικής τακτικής,μεταξύ αυτού και του πολιτικού γραφείου του ΚΚΕ,δεν ήταν πλήρης.
Ακολουθεί η παράθεση της συνομιλίας του Πυρομάγλου με τον Βελουχιώτη.Ρωτάει ο Βελουχιώτης:
-Τι σημαίνει όλη αυτή η δουλοπρέπεια προς τους Αγγλους;Κι αυτά τα τηλεγραφήματα προς τον βασιλέα στο Κάιρο,που τα δημοσίευσαν όλες οι εφημερίδες της Αιγύπτου;Τι σημαίνουν όλα αυτά και ποιό το περιεχόμενο;
-Είσαι πάντα υπερβολικός Αρη.Το τηλεγράφημα προς τον βασιλέα δεν ήταν παρά διαμαρτυρία για τη δράση των βασιλοφρόνων στην Ελλάδα,μέχρι τον τελευταίο Απρίλιο,τίποτε άλλο.
Ποιό είναι το περιεχόμενο πάνω στο οποίο ούτε ο Βελουχιώτης διαφωνούσε με το ΚΚΕ;
-Να συμφωνήσουμε όλοι απο τώρα ότι ο ελληνικός λαός θ'αφεθεί ελεύθερος μετά την απελευθέρωση ν'αποφασίσει το πολίτευμα που θέλει.Τέλος ο βασιλεύς να μην επιστρέψει στην Ελλάδα.
-Θα πρέπει μόνο Αρη να παραδεχθείς ότι όταν μιλούμε για δημοκρατικές ελευθερίες με περιορισμούς,έστω κι εναντίον του βασιλέως,αυτό δεν λέγεται πια δημοκρατία.Κι αν κατά περίεργη κι απίστευτη σύμπτωση ο λαός ψηφίσει την επάνοδο του βασιλέως;
-Αυτό δεν θα συμβεί ποτέ.Ο ελληνικός λαός δεν μπορεί να ψηφίσει υπέρ ενός βασιλέως που είναι επίορκος.
-Και με την ευκαιρία αυτή,Αρη,πως πάει η υπόθεση με τον επιτελάρχη σας τον συνταγματάρχη Πετρουλάκη και άλλους θαυμαστές του Μεταξά;Τι σκέφτονται για τον βασιλέα;
-Κατάλαβαν το λάθος τους και μετάνιωσαν.Αυτό σου δείχνει ότι η μοναρχία ξόφλησε στην Ελλάδα.
Πράγματι,''ξόφλησε'',κι αυτό γιατί ένας συνταγματάρχης και κάποιοι συν αυτώ αποφάσισαν ίσως να πάνε εκεί όπου φυσάει ο άνεμος.Στο περιεχόμενο συμφωνεί ο Βελουχιώτης:Δεν πρέπει να επιστρέψει ο βασιλιάς προτού αποφανθεί ο λαός-και θα κάνουμε ότι μπορούμε για να προκαταλάβουμε αυτήν απόφαση,που έχουμε αποφασίσει ότι δεν μπορεί να είναι άλλη πέραν της μη επανόδου του.
Ρωτάει στη συνέχεια ο Βελουχιώτης τον Πυρομάγλου:
-Πραγματικά κι ειλικρινά επιδιώκετε συνεννόηση με το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ;Είναι ειλικρινείς οι προθέσεις σας;
-Ακουσε Αρη.Θα σου το επαναλάβω για να διώξω απο τη σκέψη σου την έμμονη ιδέα που σε κατέχει.Εαν η ίδια έμμονη ιδέα δέρνει τους ηγέτες όλους του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ,κομμουνιστές και μη,τα πράγματα,μπορώ να σου πω απο τώρα,θα τελειώσουν πολύ άσχημα.Θα παίξετε το παιχνίδι του βασιλέως κι ο βασιλεύς θα επιστρέψει στην Ελλάδα,ότι κι αν κάμετε.
Ακολουθεί η επίσκεψη αντιπροσωπείας του βουνού τον Αύγουστο του 1943 στο Κάιρο-''η ρίζα του κακού'' για ότι θ ακολουθήσει,σύμφωνα με τον Πυρομάγλου.Επηρρεασμένοι απο την αδιαλλαξία του εαμ σχετικά με το πολιτειακό θέμα,κι όντως βέβαιοι ότι μια μη ξεκάθαρη δήλωση απ'όλους τους εμπλεκόμενους σχετικά με την μη επιστροφή του βασιλέα προτού αποφασίσει ο λαός,παίζει το παιχνίδι του εαμ χωρίς να του αφαιρεί αυτό το προσχηματικό του πρόταγμα με το οποίο ελκύει κόσμο στις τάξεις του[δηλαδή η οπτική Πυρομάγλου,παραδέχεται τους μύχιους σκοπούς-κατάληψη εξουσίας-του ΚΚΕ,αλλά θεωρούσε ότι με την αφαίρεση αυτού του προκαλύμματος ο κόσμος της υπαίθρου,που ήδη ήταν θετικά διακείμενος έναντι του ελας λόγω της μεγάλης δράσης που είχε ήδη αναπτύξει,απλά θα διαχεόταν ισότιμα,ή ακόμη και θα αραίωνε σημαντικά τις τάξεις του εαμ/ελας,και σε άλλες αντιστασιακές οργανώσεις-και μάλιστα χωρίς το εαμ/ελας ν'αντιδράσει σε αυτήν την αποψίλωση της όποιας υπεροπλίας του που θεωρούσε ότι είχε κερδίσει με τον ιδρώτα και το αίμα του,απλά και μόνο γιατί όλες θα προσυμφωνούσαν στη μέθοδο διαχείρισης του μετακατοχικού πολιτειακού ζητήματος,κι όχι στο πραγματικό περιεχόμενο του διακυβεύματος:Τις πολιτικοκοινωνικές αλλαγές που έπρεπε ν'ακολουθήσουν και το ποιοί θα ηγηθούν αυτών,ή ποιοί και με τι όρους θα συνεργαστούν μεταξύ τους],
Πυρομάγλου και Καρτάλης έχουν μπετοναρίσει,στα όρια της έμμονης ιδέας,το κύριο σημείο της ατζέντας[σελ.100].Δεν ήταν μεγάλο το ρίσκο της σύγκρουσης/μη συνεννόησης με τον αγγλικό παράγοντα,με αντάλλαγμα μια ξεκάθαρη δήλωση προθέσεων για το πολιτειακό που δεν ήταν καθόλου σίγουρο ότι θ'άφηνε τα πράγματα μετέπειτα να κυλήσουν ομαλά κι ενωτικά;]:
Βρισκόμαστε στην Νεράιδα της Θεσσαλίας,απ'όπου με αεροπλάνο θα κατευνόμεθα προς το Κάιρο.Στη Νεράιδα,με πρωτοβουλία του Καρτάλη,συναντήσαμε[Καρτάλης,Πυρομάγλου] τον ταξίαρχο Μάιερς και δηλώσαμεν ότι μεταβαίνοντες στο Κάιρο τουλάχιστον ημείς οι δυο,[δηλαδή για τους άλλους αντιπροσώπους,δεν ήταν σίγουρο ότι θα θέσουν το θέμα;Μήπως θα θέλανε οι αντιπρόσωποι του εαμ να διατηρήσουν θολό το θέμα του βασιλέα,για να συνεχίσουν να κρατούν το προσχηματικό πρόταγμα που τους εξασφάλιζε υπεροχή;Μα εαν γυρνούσαν χωρίς ν'αποπειραθούν να το ξεκαθαρίσουν,δεν θα κατηγορούνταν κι οι ίδιοι για κωλυσιεργία;]θα εθέταμε το ζήτημα της επιστροφής του βασιλέως,άλλως αρνούμεθα να επιβιβασθούμε του αεροπλάνου.
Ακολουθούν τα γνωστά και χιλιοϊστορημένα περί της άρνησης του βασιλιά να συναινέσει,την επιστολή του προς Τσόρτσιλ και Ρούσβελτ όπου ζητούσε συμβουλές για το θέμα κ.ο.κ.
Ομως ο ίδιος ο Πυρομάγλου φροντίζει να εξιστορήσει την μη αδιαλλαξία επί του πολιτειακού θέματος απο την μεριά του...εαμ[σελ.114]:
Πάλι ''κάποιο λάκκο είχε η φάβα'':Ενώ το εαμ ήταν αυτό που σήκωνε το θέμα του βασιλιά,ενώ κυρίως για την αποδυνάμωση του εαμ ο Πυρομάγλου διέβλεπε ότι θα πρέπει να ξεκαθαριστεί το πολιτειακό θέμα,ο βρετανός πρεσβευτής έκανε λάθος που κανόνισε συνάντηση μεταξύ των,αφού επιχείρησε μάλλον να διαιρέσει[τους ήδη...πολύ ενωμένους],κι αυτή η πρωτοβουλία του τους επέτρεψε να είναι περισσότερο απαιτητικοί.
Ελα όμως που τελικά αποδείχτηκαν οι πλέον διαλλαχτικοί[και ουχί περισσότερο απαιτητικοί],σύμφωνα με την συνέχεια της αφήγησης του Πυρομάγλου:
Ωστόσο,θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι,για λόγους αλληλεγγύης,οι αντιπρόσωποι του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ δεν υπερέβησαν τα όρια που διαγράψαμε όλοι απο κοινού.[Καρτάλης και Πυρομάγλου το...απο κοινού;]Θα πρέπει μάλιστα να προστεθή ότι σε πολλές περιπτώσεις,οι αντιπρόσωποι του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ,ήσαν ολιγώτερον αδιάλακτοι και περισσότερον μετριοπαθείς απο τους δημοκρατικούς αντιπροσώπους.Είναι βέβαιον,εξάλλου,ότι δεν ήθελαν για κανένα λόγο να φέρουν την ευθύνη της διακοπής των συζητήσεων στο Κάιρο.[πέρα απο την...αλληλεγγύη,υπήρχε προφανώς και το ένστικτο αυτοσυντήρησης τους]
Και γιατί να ζοριστούν οι εαμίτες;Η ατζέντα τους για το πολιτειακό[να μην τολμήσει να πατήσει το πόδι του στην ελλάδα ο βασιλιάς προτού γίνει δημοψήφισμα]είχε ενσωματωθεί στο μενού των ''δημοκρατικών'',των κεντρώων'',όλων των πολιτικών στο Κάιρο κ.ο.κ.[αφού έτσι κερδίζαν σε δημοφιλία,βρισκόμενοι σε ''αντιστοιχία'' με το ''λαϊκό αίσθημα'',σύμφωνα και με τον Πυρομάγλου]
Κι αφού η σύσκεψη κατέληξε σε ναυάγιο,κι αφού οι εαμίτες ήταν οι πλέον διαλλακτικοί,το βάρος της αδιαλλαξίας-εκτός εννοείται των διαχρονικά κακών και άτιμων ξένων που συνοδεύει την πλειοψηφία των αφηγήσεων και ερμηνειών της νεολληνικής ιστορίας-πέφτει στους ώμους των Πυρομάγλων:Η έμμονη ιδέα που διακατείχε τους ηγέτες των αντερεισματικών πλευρών του εαμ,δεν έπαιξε το παιχνίδι του βασιλιά,του κκε και των άγγλων;
τ'άλογον έστεκεν αυτού,και ολόγυρα του εκείνοι
καθήμενοι πολλά ελέγαν και τρεις οι γνώμες ήσαν
ή με το σκληρό σίδερο να σχίσουν τ'άδειο ξύλο,
ή,αφού το σύρουν κάτακρα,στες πέτρες να το ρίξουν,
ή να τ'αφήσουν των θεών μέγα ιλαστήριο δώρο,
όπως κατόπιν έμελλε το πράγμα να τελειώση.
οτ'ήταν μοίρα να χαθή η πόλι,αμ'αγκαλιάση
το μέγα ξύλιν'άλογο
Πυρομάγλου/Δούρειος ίππος:https://www.scribd.com/document/36297865/%CE%9A%CE%BF%CE%BC%CE%BD%CE%B7%CE%BD%CE%BF%CF%8D-%CE%A0%CF%85%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%AC%CE%B3%CE%BB%CE%BF%CF%85-%CE%9F-%CE%94%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CE%8A%CF%80%CF%80%CE%BF%CF%82
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου