Κυνικό θρασιμι ο Θρασύμαχος

 Θρασύμαχος: Τίποτα άλλο δεν είναι το δίκαιο παρά το συμφέρον του ισχυροτερου.

Κάθε κυβέρνηση βάζει τους νόμους σύμφωνα με το συμφέρον της.Κι αφού άπαξ τους βάλουν, ορίζουν πως αυτό είναι δίκαιο για τους υπηκόους, εκείνο δηλαδή που συμφέρει στον εαυτό τους κι όσοι τολμήσουν να το παραβούν ,τους τιμωρούν ως παρανόμους κι άδικους.

Δίκαιο είναι το συμφέρον εκείνου που έχει την εξουσία στα χέρια του κι αυτός είναι ο ισχυρότερος.

Σωκράτης:Το συμφέρον λες πως είναι το δίκαιο, Θρασύμαχε,αν και σε μένα είχες απαγορεύσει ν' απαντήσω έτσι - με την μόνη διαφορά πως επροσθεσες και του " ισχυρότερου".

Θρασύμαχος: Μικρή ίσως προσθήκη

Σωκράτης:Δεν ξέρουμε αν είναι και μεγάλη.Τουτο μόνο ξέρω,πως πρέπει να εξετάσουμε αν είναι αλήθεια αυτό που λες.Διοτι κι εγώ είμαι σύμφωνος πως το δίκαιο είναι κάποιο συμφέρον ( όχι του ασθενέστερου και φαντάζομαι να υπάρχει και μια πιο ενδιάμεση απόχρωση...).

Το να πείθεται κανείς στους άρχοντες, δε λες πως είναι δίκαιο κι αυτό? Αλλά οι άρχοντες στις διάφορες πολιτείες είναι τάχα αναμάρτητοι ή μπορεί κι αυτοί να υποπέσουν σε σφάλματα?

Θρασύμαχος: Μπορεί βέβαια

Σωκράτης: Ώστε όταν αναλαβαινουν να βάλουν νόμους,δεν μπορεί να συμβεί άλλοι μεν να είναι σωστοί, μερικοί όμως κι όχι? Δίκαιο λοιπόν είναι όχι μόνο εκείνο που συμφέρει στον ισχυρότερο,μα κι εκείνο που δεν συμφέρει 

Θρασύμαχος: Νομίζεις πως ονομάζω ισχυρό έναν άνθρωπο που σφάλλει, ενόσω σφάλλει?

Δεν μου λες, Σωκράτη, γιατρό ονομάζεις εσύ έναν έξαφνα που απατάται ως προς τις αρρώστιες ή λογιστή έναν που κάνει λάθη στους λογαριασμούς,όταν κι όσο περιπιπτη σε αυτά τα λάθη?

Κανείς απ' τους κατόχους μιας τέχνης ή επιστήμης δεν περιπιπτει σε λάθη, γιατί μόνο όταν τον εγκαταλείπει η επιστήμη του σφάλλει.Ο άρχων, ενόσω είναι πραγματικως άρχων,δεν σφαλλεται κι αφού επομένως δεν σφαλλεται, νομοθετεί το συμφεροτερο για τον εαυτό του κι αυτό πρέπει να εκτελούν οι υπήκοοι 

...Σωκράτης:Και μήπως άλλο τίποτε δεν είναι το συμφέρον κάθε τέχνης παρά να ζητά να γίνεται πιο τέλεια? 

Ούτε ταιριάζει στην τέχνη να ζητά το συμφέρον κανενός άλλου πράγματος, παρά μόνο εκείνου που είναι τέχνη,με την ίδια να μένει πάντα αβλαβής, ακέραια και τέλεια, ενόσω τουλάχιστον διατηρεί την φυσική της υπόσταση

Επομένως Θρασύμαχε, κάθε ένας που είναι αρχηγός κι όσο είναι τέτοιος,δεν αποβλέπει ούτε επιβάλλει το δικό του το συμφέρον,αλλά το συμφέρον του υποτακτικού, εκείνου που τον έχει στην εξουσία του...

Εκτός αν πεισθεί βέβαια ο υπήκοος πως το συμφέρον των ισχυρότερων είναι και δικό του συμφέρον και πως δεν μαζεύει τα ψίχουλα απ' το τραπέζι...Με τα σημερινά τεχνολογικά μέσα ( κι όχι απλά μια παρέα "σοφών" που συζητά σε ένα ιδιωτικό σπίτι),οι εξουσιαστικές ελίτ έχουν όλη την άνεση και την ύπουλη πρόθεση να πουλήσουν σοφιστικα ψυγείο σε εσκιμωο.

Φυσικά ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων που έχουν στις κοινωνίες οι εξουσιαστικές ατζέντες που παρουσιάζονται ως επωφελείς για τους πολλούς, παραμένει το γεγονός ότι κάθε ελίτ που θέλει να επιβάλλει την κοσμοθεωρία της έχει τα κοτσια,μια κάποια γνώση ( ασχέτως αν θεωρεί πως κατέχει κλειδιά παραδείσου), σύγχρονα μέσα κ.λπ. για να οδηγήσει τα " κοπάδια"- κι όσο κι αν στη σημερινή εποχή της πολιτικής ορθότητας στις "δυτικές" κοινωνίες η μόδα των διαφόρων σπαρτακιστων της " κοινωνικής δικαιοσύνης" υποτίθεται καταδεικνύει πως οι άνθρωποι δεν επιθυμούν παντού και πάντα να καθοδηγούνται αλλά να αναλαμβάνουν οι ίδιοι τα του εαυτού τους,η συντεχνιακή διεκδίκηση δικαιωμάτων εκ μέρους κοινωνικών ομάδων για την πάρτη τους και μόνο, μάλλον δείχνει πως για κάτι συμπεριληπτικα επωφελεστερο της " κοινωνικής ειρήνης",χρειάζονται πάντα οδηγοί τοποθετημένοι σε υψηλότερη θέα για να βλέπουν όλες τις θεες- κι ας ελπίσουμε να μην αποδεικνύονται συνέχεια χομπσιανες αυτές οι εκ του άνω οράσεις 

https://www.fractalart.gr/egkomio-sto-thrasymacho/

Στο βιβλιο του “Πολιτεια”, ο Πλάτωνας αναφερει τη σύγκρουση του Θρασύμαχου με τον Σωκράτη σχετικά με τον ορισμό της έννοιας της “δικαιοσύνης”. Διαφωνώντας με τη Σωκρατική λογική ο Θρασύμαχος αντιτάσσει την άποψη ότι στην κοινωνική πραγματικότητα “δικαιοσύνη” είναι η έκφραση της θέλησης της ισχυρότερης πολιτικής ομάδας που συγκεκριμενοποιεί και υλοποιεί τα συλλογικά της συμφέροντα. Η ρεαλιστική και κυνική άποψη του σοφιστή αντιπαρατίθεται στην επιχειρηματολογία του Σωκράτη και με καθαρά κοινωνιολογικό αισθητήριο αποκαλύπτει τις υπολανθάνουσες σχέσεις δύναμης οι οποίες ρυθμίζουν αναγκαστικά κάθε δικαιακό και πολιτικό σύστημα. Το οποιοδήποτε κοινωνικό κατεστημένο, θα μεταφράζαμε ελεύθερα στην ιδεολογική ρητορική του καιρού μας, επιβάλλει τη δική του θεώρηση για τον κόσμο των ανθρώπων και των πραγμάτων και επηρεάζει ανάλογα το πλέγμα των εξουσιαστικών συναρτήσεων. Δικαιοσύνη, υποστηρίζει ο Θρασύμαχος, είναι τελικά ο τρόπος με τον οποίο εξυπηρετούνται άμεσα ή έμμεσα τα συμφέροντα του εκάστοτε κυρίαρχου πολιτικού φορέα μιας κοινωνίας. Η δικαιοσύνη εδράζεται, δηλαδή, στη δύναμη αυτού του φορέα και οι τυχόν νομιμοποιήσεις της είναι απλά προσχήματα και επικαλύψεις της αλήθειας.

Επιβάλλει γιατί έχει πρωτίστως την πίστη,την δύναμη κ.λπ.

Κατά πόσον τα μέσα είναι σωστά για κάθε " ιερό" σκοπό,για την αξιοκρατία και το ανοιχτό του επαγγέλματος του πολιτικού και της σύγχρονης διαπλοκής του με τα παραδοσιακά κατεστημένα μίντια και τις επιστημονικές ελίτ και τα λόμπι, κατά πόσο υπάρχει νοημοσύνη μεταξύ κρίσιμης μάζας των πολιτών,η ποιότητα της κρατικής μονοπωλιακής παιδείας κι άλλα πολλά, παραμένουν και σήμερα ανοιχτά- για να τα κλεισει τα μέτωπα ο Σωκράτης," οδηγήθηκε" απ' τον κομιστή Πλάτωνα στους φιλοσόφους βασιλείς της ιδανικής πολιτείας του,όχι πολύ μακριά νομίζω απ' ότι βιώνει η δυστυχη μεταπολιτευτική Ελλάδα...